Publicatie:IIIF en auteursrechten
Bij de presentatie en het hergebruik van beelden is informatie over auteursrechten en eventuele andere beperkingen op het hergebruik cruciaal. Dit geldt ook voor beelden die via IIIF ontsloten worden. Om deze informatie zo uniform en duidelijk mogelijk te maken voor eindgebruikers, gaat deze publicatie in op de mogelijkheden binnen de IIIF-standaarden en wordt ingezoomd op de gedeelde praktijk van de schone kunsten musea in Vlaanderen.
| Titel | IIIF en auteursrechten (Voorkeurstitel) |
| Locatie | |
| Uitgever | |
| Jaar van uitgave | 2023 |
| Rechten | CC-BY-SA |
| Persistent ID |
Binnen de IIIF-Community zijn afspraken gemaakt over de verwijzingen naar auteursrechteninformatie in IIIF-manifesten. Twee eigenschappen of 'properties' staan centraal in deze afspraken. Omdat er evenwel twee veelgebruikte versies zijn van de IIIF Presentation API (v2 en v3) is met elke eigenschap of 'property' niet één maar twee termen verbonden: 'License'(v2)/'Rights'(v3) en 'Attribution'(v2)/'requiredStatement'(v3).
De twee eigenschappen of 'properties' hebben elk een specifieke focus. Dit geldt zowel voor IIIF versie 3 als voor IIIF versie 2.
'License' (v2)/'Rights' (v3)
Bij de License- (versie 2) en de Rights-property (versie 3) moet de 'value' (waarde die wordt ingevuld) een licentie URI zijn die verwijst naar één van de licenties van Creative Commons of RightsStatements.org. Je bent met andere woorden verplicht om de 'rights'-property in te vullen met een URI.
Deze eigenschap is immers niet noodzakelijk zichtbaar voor de gebruiker. Ze is vooral gericht op de machineleesbare verwerking van de auteursrechteninformatie. Om dit te vergemakkelijken, moet het HTTP-protocol worden gebruikt (en dus niet het HTTPS-protocol). Voorbeelden van gepaste licentie URI's zijn te vinden in de overzichtstabel onderaan deze pagina.
'Attribution' (v2)/'requiredStatement' (v3)
In de Attribution- (versie 2) en de requiredStatement-property (versie 3) kan je auteursrechtelijke informatie meegeven. Hier is deze informatie dus niet verplicht, maar om zich te conformeren aan de licentievoorwaarden van de Belgische auteursrechtenvennootschappen, wel aangewezen.
De 'requiredStatement'-property kan je in principe gebruiken voor elke soort content die je absoluut in het IIIF-venster wil tonen aan de gebruiker. Dat kan informatie zijn over de collectiebeherende instelling, over de rechtenhouder, een specifieke mededeling, ... Hier kan je dus wel tekst met links combineren. De enige vormelijke voorwaarde hier is dat de 'requiredStatement'-property steeds moet bestaan uit één JSON-object. Er moet dus telkens een label en een value worden toegevoegd. Omdat de opgenomen informatie hier wel expliciet bedoeld is om door de gebruikers te worden gelezen, gebruik je hier ook best wel het HTTPS-protocol voor URI's.
Om tegemoet te komen aan de wetgeving rond auteursrechten en aanverwante rechten raden wij aan om in de 'Attribution'- of de 'requiredStatement'-property de volgende informatie op te nemen:
- De hergebruiklicentie en/of naam van de licentieverstrekker: 'Public Domain', 'Copyright Undetermined', 'CC0' of 'In Copyright' (alternatief: '© SABAM 2022' of 'Specifieke vermelding per kunstenaar', zie hierboven) Wanneer SABAM wordt vermeld, voorzien we een embedded link naar https://www.unisono.be.
- De specifieke copyright button, gerelateerd aan de genoemde hergebruiklicentie of rechtenstatus. Deze button wordt machinaal gegenereerd door het linken naar één van de buttons in het Creative Commons of RightsStatements.org arsenaal. In de tabel onderaan deze pagina staan de URI's die hiervoor nodig zijn.
- De naam van de collectiehouder (bijv. ‘Museum of Fine Arts Ghent’) eventueel met embedded link naar de website van deze collectiehouder.
- Een met de collectiehouder afgesproken zin waarin extra verzoeken/beperkingen worden meegegeven (bijv. ‘The original TIFF files of this work, in highest resolution and color-coded, can be ordered from Art in Flanders (meemoo). If this image is used for a printed publication or a commercial product, MSK Gent would appreciate having three copies sent to MSK Gent, Hofbouwlaan 28, B-9000 Gent. More information: museum.msk@stad.gent.’)
Houd er ook rekening mee dat het bij werken die 'in copyright' zijn niet mogelijk mag zijn om deze via de viewer te downloaden of te delen. Deze functionaliteiten moeten dus worden uitgeschakeld.
Hieronder vind je een uitgewerkt voorbeeld voor IIIF Presentation API versie 2 met het werk 'Wrede liefde' van Louis Maeterlinck als onderwerp. De eerste viewer is Universal Viewer. De tweede is Mirador. Het manifest dat is ingeladen kan je hier terugvinden.
Hieronder vind je een uitgewerkt voorbeeld voor IIIF Presentation API versie 3 met het werk 'De Moulin Rouge in Parijs' van Henri Evenepoel. De eerste viewer is Universal Viewer. De tweede is Mirador. Het manifest dat is ingeladen kan je hier terugvinden.
Licentieverwijzingen en bijhorende URI's
Onderstaande tabel biedt een overzicht van licenties met de bijbehorende URI's, telkens voor de 'license'/'rights'-property, de 'attribution'/'requiredStatement'-property en de license button.
Bronnen
"IIIF Cookbook - Rights statement." International Image Interoperability Framework. Geraadpleegd op 25.01.2023. https://iiif.io/api/cookbook/recipe/0008-rights/
"Presentation API 2.0 (4.2)." International Image Interoperability Framework. Geraadpleegd op 25.01.2023. https://iiif.io/api/presentation/2.0/
Meer over IIIF
In de volgende artikels leer je meer over IIIF: