Publicatie:Immaterieel erfgoed transformeren in data

Samenvatting

Werkplaats immaterieel erfgoed en meemoo, Vlaams instituut voor het archief gingen binnen de Testcase Digitaal Registreren samen met 25 Vlaamse musea op zoek naar mogelijke manieren om immaterieel erfgoed in al haar eigenheid te transformeren naar registreerbare data. In dit rapport delen we de vragen, uitdagingen en ervaringen uit deze testcase. Met de resultaten van de testcase gingen de Werkplaats en meemoo aan de slag om er een eerste datamodel uit te puren, dat de basis vormde voor concrete beschrijvingsregels en beleidsaanbevelingen. Het vormt een eerste stap in de zoektocht naar een nieuwe, geïntegreerde manier van het digitaal registreren van verschillende aspecten die gelinkt zijn met immaterieel-erfgoedpraktijken, door of met collectiebeherende organisaties.

Referentie

Titel	Immaterieel erfgoed transformeren in data. Naar een datamodel voor het registreren van immaterieel erfgoed in collectieregistratiesystemen (Voorkeurstitel)
Locatie	[ ]
Uitgever	Werkplaats Immaterieel Erfgoed meemoo - Vlaams instituut voor het archief
Jaar van uitgave	2022
Rechten	CC-BY-SA
Persistent ID

Trefwoorden

rapport | museumcollecties | linked (open) data |

Auteurs en redacteurs

Auteurs:

• Bert Lemmens (meemoo. Vlaams instituut voor het archief)
• Shana Van Hauwermeiren (Werkplaats immaterieel erfgoed)

Redacteurs:

• Evdokia Tsakiridis (Werkplaats immaterieel erfgoed)
• Jorijn Neyrinck (Werkplaats immaterieel erfgoed)
• Lise Ruts (meemoo. Vlaams instituut voor het archief)
• Astrid Vergauwe (meemoo. Vlaams instituut voor het archief)
• Rony Vissers (meemoo. Vlaams instituut voor het archief)

Dit verslag en datamodel werden verwezenlijkt door Werkplaats immaterieel erfgoed en meemoo, Vlaams instituut voor het Archief i.h.k.v. het project ‘Plannen voor de toekomst: ICE (in)begrepen’ (2019-2021) van Werkplaats immaterieel erfgoed.

Context

Immaterieel cultureel erfgoed omvat levende praktijken die vandaag nog steeds worden uitgevoerd en doorgegeven binnen een erfgoedgemeenschap. Sinds het Cultureelerfgoeddecreet 2017 bestaat er binnen het cultureel-erfgoedbeleid een decretaal kader dat een geïntegreerde benadering t.a.v. roerend en immaterieel erfgoed voorop stelt. Meer en meer collectiebeherende organisaties zetten sindsdien sterker in op een werking rond dit levende erfgoed.

Deze evolutie brengt nieuwe vragen en uitdagingen met zich mee. Omdat een belichaamde praktijk strikt genomen niet tot een collectie behoort, komen er bij het vormgeven van een collectiewerking rond immaterieel erfgoed allerhande operationele, maar vaak ook ethische vragen naar boven. Dit document focust op de operationele en ethische vragen rond de registratie van levende praktijken:

• Hoe beschrijf je een immaterieel-erfgoedpraktijk?
• Hoe registreer je de dynamiek en evolutie van een praktijk?
• Wie is de primaire bron voor de informatie over een praktijk? De erfgoedbeoefenaar of de collectiemedewerker?
• Wat is de rol van de erfgoedregistrator in dit proces?

Wanneer de te beschrijven praktijken geassocieerd zijn met collectiestukken, raakt dit ook aan het beleid t.a.v. digitale collectieregistratie:

• Hoe associeer je objecten met immaterieel-erfgoedpraktijken?
• Hoe geven we de herkomst of context van deze objecten gepast weer?
• Maakt de informatie over praktijken integraal deel uit van de collectiedata? Of wordt het los van de collectiedata beheerd?

Om met deze vragen aan de slag te gaan, exploreerden Werkplaats immaterieel erfgoed en meemoo, Vlaams instituut voor het archief samen een onbetreden pad, op zoek naar mogelijke manieren om immaterieel erfgoed in al haar eigenheid te transformeren naar registreerbare data. Binnen het project ‘Plannen voor de toekomst: ICE (in)begrepen’ (2019-2021) organiseerden de Werkplaats en meemoo samen met 25 Vlaamse musea de Testcase Digitaal Registreren, die zich boog overhet vraagstuk van het digitaal registreren van immaterieel erfgoed in collectiemanagementsystemen.

In dit rapport delen we de vragen, uitdagingen en ervaringen uit deze Testcase Digitaal Registreren. Met de resultaten van deze testcase gingen de Werkplaats en meemoo aan de slag om er een eerste datamodel uit te puren, dat de basis vormde voor concrete beschrijvingsregels en beleidsaanbevelingen. Het vormt een eerste stap in de zoektocht naar een nieuwe, geïntegreerde manier van het digitaal registreren van verschillende aspecten die gelinkt zijn met immaterieel-erfgoedpraktijken, door of met collectiebeherende organisaties.

Lees het rapport.

Inhoudstafel

• Lexicon van veelgebruikte termen
• Lijst van figuren
• 1. Inleiding
  • 1.1. Context
  • 1.2. Probleemstelling
  • 1.3. Methode
  • 1.4. Structuur van het document
• 2. Datamodel
  • 2.1. Entiteiten
  • 2.2. Eigenschappen
• 3. Voorbeelden
  • 3.1. Voorbeeldcase 'Ambachten'
  • 3.2. Voorbeeldcase 'Evenementen'
  • 3.3 Voorbeeldcase 'Gebruiken'
• 4. Beschrijvingsregels
  • 4.1. ICE beschrijven vanuit een collectiestuk
    • 4.1.1. Gebruik
    • 4.1.2. Analyse
    • 4.1.3. Werkproces
  • 4.2. ICE beschrijven vanuit een item en/of thema
    • 4.2.1. Gebruik
    • 4.2.2. Analyse
    • 4.2.3. Werkproces
• 5. Beleidsaanbevelingen
• 6. Kijken naar de toekomst
• Colofon