CEST:Over
CEST staat voor de Cultureel ErfgoedStandaarden Toolbox, een project opgestart in 2010 en uitgevoerd door PACKED vzw en eDAVID vzw in opdracht van het agentschap Kunsten en Erfgoed. CEST heeft tot doel de Vlaamse erfgoedinstellingen wegwijs te maken in het gebruik van standaarden bij het creëren, beheren en toegankelijk maken van digitale collecties. Sinds 2011 maakt CEST structureel deel uit van PACKED vzw.
De CEST-website functioneert als een wikiplatform. Zo kan iedereen zijn expertise delen en meebouwen aan een breedgedragen visie over het beheer van digitaal erfgoed in Vlaanderen.
Waarom standaarden?
Een standaard is een geheel van erkende afspraken, specificaties of criteria over een product, een dienst of een methode.
Bestanden en informatie uitwisselen
Bibliotheken, archieven en musea hebben elk een lange traditie in de ontwikkeling van standaarden om publicaties, objecten, archief- of audiovisuele bestanden te beschrijven. Doordat ze standaarden gebruiken, kunnen ze eenvoudig informatie over deze bestanden uitwisselen. Omdat de toegang tot digitaal erfgoed steeds meer cross-mediaal wordt, winnen generieke standaarden aan betekenis. Ook de gepaste software kiezen is belangrijk voor de interoperabiliteit, i.e. het kunnen uitwisselen van data met externe systemen.
Digitaliseren
In strikte zin is dit 'het omzetten van data van een analoge naar een binaire representatie.' In de praktijk dekt 'digitaliseren' het complete traject van creatie, beschrijving en beheer tot verspreiding van digitale collecties. Als je een digitaal object creëert, is het belangrijk dat je een formaat kiest dat op lange termijn bruikbaar blijft en data in de hoogst mogelijke kwaliteit bewaart.
Expertise delen
Standaarden zijn gebaseerd op de expertise van een grote groep professionals. Standaarden gebruiken betekent dus: gebruik maken van bestaande best practices.
Lees meer in de CEST brochure (pdf, 4,24 MB)
Waarom CEST?
Bij de opstart van een digitaliseringsproject moeten allerlei keuzes gemaakt worden, zowel bij grote erfgoedinstellingen als bijvoorbeeld een lokale heemkundige kring. Online kun je tal van standaarden, richtlijnen en handleidingen terugvinden, maar net hier wringt vaak het schoentje: door het overaanbod aan informatie zie je door de bomen het bos niet meer. CEST wil in de eerste plaats het instrument zijn dat je helpt de juiste standaarden en richtlijnen te selecteren voor je digitaliseringsproject.
Daarnaast gebruiken de subsidiërende overheden de CEST-richtlijnen ook als norm om projecten te toetsen en te evalueren. Het Erfgoeddecreet bepaalt dat "alle initiatieven met betrekking tot digitalisering gebeuren volgens de algemeen aanvaarde internationale en desgevallend door de Vlaamse Regering opgelegde standaarden." Deze standaarden worden bepaald d.m.v. CEST.
Waarom een wiki?
De CEST-wiki wil een dynamisch en interactief publicatiekanaal zijn voor de verspreiding van de standaarden, richtlijnen en andere adviezen van CEST en voor experten en gebruikers die hierover hun mening willen geven, aanvullingen toevoegen en vragen stellen. Deze website is dus niet alleen het eindproduct van een project: het is een instrument waarmee je actief kunt bijdragen aan de ontwikkeling van aanbevolen standaarden die een breed draagvlak hebben. Ook resultaten van rondetafelgesprekken met het erfgoedveld worden door CEST op de wiki gepubliceerd.
Historiek
Het project CEST (2010)
Het project CEST werd opgestart begin 2010 in opdracht van het agentschap Kunsten en Erfgoed en uitgevoerd door PACKED vzw en eDAVID vzw. CEST had als doel om Vlaamse cultuur- en erfgoedinstellingen duidelijkheid te verschaffen over de “standaarden [die] prioritair van toepassing zijn op de archivering, de ontsluiting en de uitwisseling van digitale archivalische, documentaire, audiovisuele en museale objecten en objectrepresentaties.”
Het projectteam werd ondersteund door een stuurgroep met vertegenwoordigers van organisaties met een overzichtsrol en –functie in de grote digitaliseringsprojecten in het cultureelerfgoedveld: Faro, KMKG, VVBAD, IBBT, Erfgoedplus.be en het agentschap Kunsten en Erfgoed. In de stuurgroep zetelde ook een vertegenwoordiger van Digitaal Erfgoed Nederland (DEN), die bij onze noorderburen een gelijkaardige project ontwikkelt.
Het CEST-team stelde eerst een standaardenregister samen. Met deze lijst werden de minimale normen vastgelegd waaraan een digitaal erfgoedproject moet beantwoorden. Het agentschap Kunsten en Erfgoed hanteert deze normen om projecten die met zijn steun tot stand komen, te evalueren.
De eerste fase van het project werd afgerond met een rapport met aanbevelingen in verband met digitaliseringsstandaarden. Daarop volgde een haalbaarheidsstudie naar de randvoorwaarden om deze aanbevelingen te realiseren. Per aanbeveling werden een kostenberekening en een beknopt werkplan gemaakt.
- overzicht projectpartners
- overzicht documenten over het project
- CEST-eindrapport (pdf, 6,23 MB)
CEST ingebed in PACKED vzw (2011-)
Sinds 2011 zijn de objectieven van het afgeronde project CEST opgenomen in de structurele werking van PACKED vzw. Dit past binnen de opdracht die PACKED vzw als Expertisecentrum Digitaal Erfgoed van de Vlaamse overheid kreeg. De nadruk ligt nu op de verdere uitwerking van de CEST-richtlijnen en de ontwikkeling van expertise, in nauw overleg met het erfgoedveld. De wiki www.projectcest.be blijft daarbij het centrale platform. Zo kan iedereen zijn expertise delen met anderen en meebouwen aan een breed gedragen visie over het beheer van digitaal erfgoed in Vlaanderen.
De verdere uitvoering van CEST zal in belangrijke mate steunen op de inbreng van verschillende partners uit de netwerkorganisaties, zoals het agentschap Kunsten en Erfgoed, het steunpunt FARO en DEN. Deze partners komen op regelmatige basis samen in expertmeetings die zich buigen over minimale en aanbevolen standaarden in een bepaald domein.
In januari en februari 2012 werden de doelgroepen van CEST (collectiebeherende organisaties en intermediairs, zoals erfgoedcellen en expertisecentra) bevraagd naar hun mening over CEST: wat kan beter? wat doet CEST te veel of te weinig? aan welke thema's moet CEST meer aandacht geven? Het resultaat is te lezen in het eindverslag van deze bevraging. De resultaten werden ook verwerkt in het actieplan voor 2012 en zal ook in de volgende jaren mee de basis vormen voor de activiteiten van CEST.