Standaard:URI
URI (Afkorting)
URI's zijn unieke verwijzingen naar digitale objecten. Dat kunnen afbeeldingen zijn, teksten, filmpjes, maar ook metadatarecords in een collectieregistratiesysteem.
| Beheerder | |
| Specificatie | |
| Documentatie | |
| Persistent ID |
minimumstandaard | identificatieschema | toepassingen | tekst | bibliotheekcollecties | archiefcollecties | museumcollecties | audiovisuele collecties | archeologische collecties | immaterieel erfgoed | onroerend erfgoed | documentaire collecties | “interoperabiliteit” staat niet in de lijst met mogelijke waarden voor de eigenschap “Cest:aboutExpertise” (waarderen en selecteren, digitaliseren, digitaal geboren materiaal, digitaal archiveren, toegang en hergebruik, linked (open) data, rechten en privacy, digitale strategie, metadata, toegankelijkheid, ...).interoperabiliteit | toegankelijkheid |
Binnen URI worden twee subklassen onderscheiden.
- URL's (Uniform Resource Locators)
identificeren digitale objecten aan de hand van de plaatsing van het bestand op een netwerkserver. Een URL kan bijvoorbeeld bestaan uit de naam van de netwerkserver, de naam van de map waarin het bestand staat en de bestandsnaam. Een voorbeeld: http://www.den.nl/docs/20090304013526. Deze netwerklocatie is uniek, maar tijdelijk. Als het bestand op de server wordt verplaatst, verandert de URL.
- URN's (Uniform Resource Names)
verwijzen niet naar de fysieke plaats van een bestand op een server. Een URN verwijst naar een tabel (name space) waarin de instelling op een generieke wijze bijhoudt welke bestanden zij beheert. Als een bestand wordt verplaatst, hoeft alleen de tabel aangepast te worden. Alle externe verwijzingen naar het bestand kunnen dan ongewijzigd blijven. Op deze wijze blijven links 'persistent'. Het gebruik van URN's vergt wel afspraken over dergelijke tabellen om beide eigenschappen te combineren: zowel persistente identificatie als permanente adressering. Diensten die deze eigenschappen kunnen combineren worden resolvers of resolution services genoemd.
Persistentie: De URN-standaard kan diverse naamruimtes door elkaar gebruiken. Het is een combinatie van een identifier (een toegekende code) en een aanduiding van de naamruimte (namespace). Binnen de naamruimte zijn de identifiers uniek en in een gespecificeerd formaat. De autoriteit die verantwoordelijk is voor de naamruimte ziet daar op toe. Voor URN is het een vereiste dat elke naamruimte-aanduiding wereldwijd uniek is, waarmee ook iedere URN uniek is. Voor sommige objecttypen bestaan al (internationale) naamruimtes.
Voorbeelden zijn het Internationaal Standaard Boeknummer (ISBN) bv: urn:ISBN:90-9017753-1 en het National Bibliographic Number (NBN) bv: urn:nbn:de:bsz:93-opus-59. Voor andere objecttypen zouden nieuwe naamruimtes geregistreerd moeten worden. 'Resolving: Het is essentieel dat URN's zijn voorzien van functionaliteit die de gebruiker (mens of machine) zo dicht mogelijk bij het object brengt dat door de URN geïdentificeerd wordt. Idealiter resulteert het activeren van de URN direct tot het verkrijgen van het object. In de praktijk zijn er enkele obstakels. Zo zijn lang niet alle objecten digitaal. In dat geval brengt een URN de gebruiker zo dicht mogelijk bij het fysieke object, door bijvoorbeeld de (digitale) beschrijving van een schilderij te tonen, of een mogelijkheid te bieden tot het lenen van een bibliotheekboek.