Publicatie:Belgische stokerijen als linked open data op Wikimedia-platformen
Het Jenevermuseum heeft dankzij zijn collectie heel wat kennis over (verdwenen) stokerijen die hun stempel hebben gedrukt op het Belgisch jenevererfgoed. Jammer genoeg blijft deze unieke informatie verborgen voor het grote publiek. Met het project ‘Belgische jeneverstokerijen als linked open data via Wiki-platformen probeert het Jenevermuseum met behulp van Wikidata en Wikipedia meer online zichtbaarheid te geven aan alle betekenisvolle jeneverstokerijen in België.
| Titel | Belgische stokerijen als LOD via Wiki-platformen (Voorkeurstitel) Dataprofiel bedrijven (Alternatieve titel) |
| Locatie | |
| Uitgever | |
| Jaar van uitgave | 2021-2023 |
| Rechten | CC-BY-SA |
| Persistent ID |
Probleemstelling
Het Jenevermuseum bezit unieke informatie over personen en instellingen (meer bepaald stokerijen) die relevant zijn voor het jenevererfgoed in België, maar jammer genoeg blijft deze informatie verborgen voor publiek. Om de stokerijen optimaal toegankelijk te maken in een digitale omgeving, publiceert het Jenevermuseum de metadata als Linked Open Data (LOD) via Wikidata. Om de informatie uniform en gestructureerd te kunnen registreren ontwikkelde het Jenevermuseum een dataprofiel waarbij ook een mapping met de properties in Wikidata werd voorzien. Daarnaast zullen de 250 (verdwenen) stokerijen ontsloten worden via Wikipedia: tijdens tien schrijfsessies met vrijwilligers zullen er namelijk artikels over de stokerijen geschreven worden. Met dit project maakt het Jenevermuseum zijn ambitie waar om zich nog sterker als kennis- en expertisecentrum over jenever en gedistilleerde dranken te profileren, maar om ook het jenevererfgoed zo toegankelijk mogelijk te maken en met zo veel mogelijk andere collecties en bronnenmateriaal te verbinden.
Resultaten
Eindrapporten
Het project bestrijkt drie fases. De projectresultaten zijn te raadplegen in de projectendatabank van Faro met de drie eindrapporten per fase.
Dataprofiel
Daarnaast deelt het Jenevermuseum het dataprofiel voor stokerijen. Het is de bedoeling dat dit dataprofiel als sjabloon kan dienen voor het beschrijven van andere nijverheden binnen het erfgoedveld (bv. brouwerijen, bakkerijen, textiel- en metaalfabrieken, steenbakkerijen, enz.) en thematische museumcollecties (bv. rond eten en drinken of een bepaalde nijverheid/ambacht).
De stokerij als concept ‘bedrijf’ is de basis voor het dataprofiel en er is een bijzondere aandacht voor de gegevens die interessant zijn om de erfgoedwaarde te beschrijven. In het dataprofiel zijn de beschrijvingselementen opgesomd, de referentie naar het invulboek personen en instellingen en de technische eigenschappen. Ieder veld is voorzien van beschrijvingsregels en een illustratief voorbeeld. In het dataprofiel is er een mapping met de Wikidataproperties voorzien. Een ander belangrijk aspect is bronvermelding. in het dataprofiel is aandacht geschonken aan relevante koppelingen met unieke identifiers van of over de stokerijen in andere databanken zoals de lnventaris Onroerend Erfgoed met PID’s van het bouwkundig industrieel erfgoed van voormalige stokerijen, en de Kruispuntbank van ondernemingen, een databank met handelsregisternummers van stokerijen. Daarnaast is er ook voor gezorgd dat in het dataprofiel een aantal statements zijn opgenomen die te maken hebben met documentatie over de stokerij. Zo vullen we het in als de stokerij een eigen website heeft of vermeld wordt op de website van het Jenevermuseum via ‘described at URL’. Als er een publicatie over de stokerij bestaat en deze is aanwezig in de bibliotheek van het Jenevermuseum, wordt dit beschreven via een apart veld. Om de koppeling te leggen maken we voor deze publicaties ook een Wikidatarecord aan. We registreren eveneens in welke archieven er materiaal over de stokerij bewaard wordt. In de eerste plaats uiteraard het Jenevermuseum, maar ook het MOT, rijksarchieven of het stadsarchief van Hasselt. Indien mogelijk staven we deze statements met een reference URL die verwijst naar het specifieke archiefmateriaal.
Upload Wikidata
Alle metadata over de 250 geselecteerde stokerijen zijn gepubliceerd op Wikidata, en 147 rechtenvrije beelden uit de collectie van Jenevermuseum kregen een plekje op Wikimedia Commons. Deze metadata en beelden dienen als bronmateriaal voor de Wikipedia-schrijfsessies.
Schrijfsessies
Tijdens de schrijfsessies worden de verhalen van de stokerijen in Wikipedia-artikels gegoten, op basis van de informatie op Wikidata en Wikimedia Commons. Om de schrijfsessies op diverse locaties te kunnen organiseren en lokale vrijwilligers warm te maken, wordt er samengewerkt met verschillende erfgoedcellen. Daarnaast schrijven de studenten journalistiek van Hogeschool PXL Hasselt ook mee tijdens de sessie van 14 november. In totaal zijn er 10 schrijfsessies of distill-a-thons georganiseerd in het Jenevermuseum en op strategische locaties in België, samen met de Wikipedia-gemeenschap en met behulp van heel wat enthousiaste vrijwilligers.
Het verloop van de schrijfsessies wordt gedocumenteerd via de projectpagina op Wikipedia. Hier kan je een handleiding, een bibliografische lijst, het overzicht van de stokerijen en de verschillende schrijfsessies met bijhorende resultaten terugvinden.
Na afloop wordt de participatieve methodiek ook verduurzaamd in de werking van Musea Hasselt.
Partners
Industriemuseum, meemoo, Wikimedia Belgium, ETWIE, Histories, CAG, Zender, Erfgoedcel Brussel, Erfgoedcel Leie Schelde, Variant Erfgoedcel Vlaamse Ardennen, Zuidwest, Erfgoedlab Antwerpen, Erfgoedcel Waasland, Cultuur- en erfgoedplatform BIE - DVV Midwest, PXL Hogeschool
Meer info
Contacteer:
- Inge Huskens, projectmedewerker/data-conservator Musea Hasselt, inge.huskens@hasselt.be
- Astrid Vergauwe, medewerker Expertise & Accountmanager archieven en erfgoedbibliotheken, via astrid.vergauwe@meemoo.be.