Publicatie:Blockchain
| Titel | Blockchain (Voorkeurstitel) |
| Locatie | META Nummer 2017/8 |
| Uitgever | |
| Jaar van uitgave | 2017 |
| Rechten | CC-BY-SA |
| Persistent ID |
Auteur
Annelies Van den Berghe (PACKED vzw)
Hoe het werkt
Een blockchain is een publiek decentraal grootboek van transacties dat aangroeit en niet te wijzigen is. De term grootboek komt uit het boekhoudvak. Volgens de regels van het dubbel boekhouden impliceert een debetboeking bij één partij of op één rekening altijd een creditboeking op een andere. Een grootboek is de verzameling van alle historieken van alle rekeningen. Correcties gebeuren door regels toe te voegen, niet door ze weg te halen of te overschrijven. Zo wordt informatie opgeslagen zonder dat ze gemanipuleerd of vervalst kan worden.
Een blockchain is letterlijk een ‘keten van blokken’ data. Elk blok bevat een pakket transacties, versleuteld met een cryptografische sleutel en gekoppeld aan het vorige blok met een ‘hash’. De versleuteling en de ‘hashes’ verzekeren de betrouwbaarheid van de transacties. Vervolgens wordt een blockchain niet op één centrale plek bewaard, maar op een groot aantal computers in een netwerk. Hierdoor is de ‘autoriteit’ van de blockchain niet afhankelijk van één computer, maar zit ze verspreid over het hele netwerk. Als iemand een transactie zou wijzigen, dan klopt de versleuteling niet meer en blijkt dat meteen uit de vergelijking met de andere blokken in het netwerk. Een bekende blockchaintoepassing is de virtuele munt bitcoin.
Smart contracts
Blockchains zijn de technologische onderbouw voor zogenaamde ‘smart contracts’: transacties waarbij zaken met een bepaalde waarde worden uitgewisseld, zonder dat er een mens aan te pas komt. Een ‘smart contract’ wordt volledig afgehandeld door een computerprogramma dat verzekert dat de transactie beantwoordt aan de nodige voorwaarden. ‘Smart contracts’ kun je gebruiken om bv. betalingsverkeer te organiseren (zie bitcoin), maar ook om de veiligheid van de voedselketen te garanderen of de intellectuele eigendomsrechten van kunstwerken of publicaties te documenteren. De computerprogramma’s die gebruikt worden om zulke ‘smart contracts’ af te sluiten, zijn gebouwd op een aantal softwareplatformen. Het opensourceplatform Ethereum speelt daarin een hoofdrol. Een Ethereum-blockchain is schaalbaar en flexibel, en toegankelijker dan een Bitcoin-blockchain.
Vertrouwen ingebouwd in het systeem
Het revolutionaire aan blockchains is dat je voor de authenticatie of validering van transacties geen ‘betrouwbare derde partij’ zoals een bankier, een notaris of een overheidsambtenaar nodig hebt, maar dat je kunt vertrouwen op een volledig geautomatiseerd systeem. Met blockchains kun je bv. een woning kopen zonder tussenkomst van een notaris of voedingswaren met de garantie dat ze vers en veilig zijn. Een muzikant kan met behulp van blockchains zijn muziek verkopen aan een klant waarna de auteursrechten automatisch verdeeld en betaald worden aan alle rechthebbenden. Zo ontstaat een alternatief voor de huidige omslachtige werkwijze met auteursrechtenverenigingen.
Impact op overheden, bibliotheken en archieven
A-labs, het innovatieteam van de stad Antwerpen, heeft in 2016 een blockchainproject opgezet rond identiteitsbeheer, waarbij elke stap in de levensloop van de Antwerpenaar op een onuitwisbare, onweerlegbare en raadpleegbare manier geregistreerd kan worden. Met die data kan het stadsbestuur zijn burgers een proactieve en automatische dienstverlening aanbieden voor o.a. mobiliteit, gezondheid en onderwijs. Ook bibliotheken, archieven en documentatiecentra kunnen op termijn te maken krijgen met blockchains, bv. bij het betalen van auteursrechten. Ze zouden blockchains ook kunnen gebruiken om de interactie met de gebruikers van hun diensten te documenteren en gebruikersprofielen samen te stellen, of om de authenticiteit van archiefdocumenten te verzekeren.
Aanvullende literatuur
- Omar Mahout, Het Belgische Blockchainlandschap, een overzicht, blog-artikel op Bloovi.be, 13/7/2016,
- Ben Serrure, Met blockchain kunnen we de bureaucratie uitroeien, De Tijd, 12/9/2017,
- Pieter Suy en Wim de Preter, Blockchain voor beginners, De Tijd, 9/9/2017,