Publicatie:Duurzaam registreren en ontsluiten van collecties door middel van Iconclass
Met het project Duurzaam registreren en ontsluiten van collecties door middel van Iconclass willen de schonekunstenmusea KMSKA, MSK, Mu.ZEE en M zowel het intern als extern (her)gebruik van iconografische informatie faciliteren en zo de vindbaarheid en de doorzoekbaarheid van hun collecties verhogen.
| Titel | Duurzaam registreren en ontsluiten van collecties door middel van Iconclass (Voorkeurstitel) |
| Locatie | GitHub KMSKA |
| Uitgever | |
| Jaar van uitgave | 2022 |
| Rechten | CC-BY |
| Persistent ID |
Opzet project
Dankzij dit subsidieproject konden het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA), het Museum voor Schone Kunsten Gent (MSK), Mu.ZEE (Oostende) en M (Leuven) in samenwerking met de VKC (Vlaamse Kunstcollectie) en het RKD (Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis) het intern en extern (her)gebruik van iconografische objectinformatie faciliteren en zo de vindbaarheid en de doorzoekbaarheid van hun collecties verhogen.
Dit werd voordien bemoeilijkt door het gebrek aan gestandaardiseerde, genormaliseerde, gelinkte en meertalige data in de collectiedatabanken van de projectpartners. De data waren daardoor zelden of zelfs helemaal niet bruikbaar, zowel binnen als buiten de registratiesystemen van de eigen organisatie en in tal van interne en externe processen, niet in het minst op het vlak van onderzoek en ontsluiting, laat staan in een meertalige context.
Voor de iconografische registratie van objecten maken de projectpartners gebruik van Iconclass, een classificatiesysteem voor de beschrijving van onderwerpen in beeldende kunst. De classificatie is beschikbaar in verschillende taalversies: Engels, Duits, Frans, Italiaans en (deels) Fins. Een officiële Nederlandse vertaling is nog niet beschikbaar. De classificatie is online raadpleegbaar in de Iconclass-browser en wordt ook ter beschikking gesteld als linked open data.
Leden werkgroep
Het project kwam tot stand door een samenwerking van KMSKA met:
- Mu.ZEE (Oostende)
- M (Leuven)
- MSK (Gent)
- Vlaamse Kunstcollectie (VKC)
- Hero Solutions (ICT)
- RKD
- meemoo
Projectresultaten
- In een bestpracticesonderzoek werd eerst in kaart gebracht wat als goede praktijk geldt op het gebied van iconografische registratie. Vervolgens werd de registratiepraktijk van de projectpartners onderzocht en geanalyseerd aan de hand van een SWOT-analyse per partner en een overkoepelende SWOT-analyse.
- Op basis van deze informatie en de geldende standaarden en richtlijnen voor registratie werd een gemeenschappelijk handboek voor iconografische registratie uitgewerkt.
- Een selectie aan iconografische objectdata uit de collectiedatabanken van de projectpartners werd verzameld in een concordantietabel. Deze dataset van 6044 (na datacleaning: 5791) Iconclass-concepten werd volgens de richtlijnen in het handboek opgeschoond, genormaliseerd en aan Iconclass gelinkt en opnieuw in de thesauri van de verschillende collectiebeheersystemen geïmporteerd.
- Voor de ontsluiting van de data werd een proefopstelling ontwikkeld die het doorstromen mogelijk maakt van de iconografische data vanuit de collectiebeheersystemen naar de Datahub en Arthub Flanders.
- Het opschonen, normaliseren en verrijken van de iconografische data van de musea leidt tot een betere herbruikbaarheid en doorzoekbaarheid, zowel intern in de registratiesystemen als extern in publiekscatalogi, andere databanken, …
- Het linken van de iconografische data met Iconclass d.m.v. het toevoegen van de URI’s in de thesauri maakt dat de data binnen de context van een gecontroleerde externe autoriteit geplaatst worden. Dit garandeert niet alleen de kwaliteit, maar ook de duurzaamheid van de data.
- Aan de hand van een aantal usecases werd potentieel intern en extern hergebruik van de iconografische data nagegaan.
- De naar het Nederlands vertaalde Iconclass-tekstcorrelaten werden aangeboden aan de Henri van de Waal Foundation, de nieuwe beheerder van Iconclass. Omdat uit het project blijkt dat het vertalen van onze Iconclass-data geen éénmalige oefening is maar wel een voortdurend verhaal, engageren de partnermusea zich om na het project Nederlandse vertalingen te valideren tijdens een structureel overleg en om deze terug te koppelen naar de Foundation.
De onderzoeksresultaten en het projectrapport zijn te vinden op GitHub KMSKA. Het metadatahandboek Iconografische metadata in schonekunstenmusea werd ook gepubliceerd op CEST. De documentatie over de proefopstelling van de Datahub en Arthub Flanders is beschikbaar op GitHub VlaamseKunstcollectie en GitHub KMSKA.
Auteurs
Maaike De Prins (projectmedewerker, KMSKA)
Nathalie Monteyne (projectmanager, KMSKA)