Publicatie:Handleiding Verouderde Dragers Herkennen
Deze handleiding biedt een overzicht van de verschillende dragers die bestaan (hebben) om digitale data te bewaren.
| Titel | Handleiding Verouderde Dragers Herkennen (Voorkeurstitel) |
| Locatie | |
| Uitgever | |
| Jaar van uitgave | 2020 |
| Rechten | CC-BY-SA |
| Persistent ID |
Harde schijven
1,8 inch hard disk (1991-2014)
Een weinig populair type harde schijf dat een gelijkaardige vorm had als de PCMCIA card. Het werd later vooral gebruikt als interne schijf voor kleine laptops zoals netbooks en de iPod classic.
- Periode: 1991-2014
- Afmetingen: een breedte van 1,8 inch of ongeveer 4,5 cm
- Maximumcapaciteit: 320 GB
- Opvallende kenmerken: Niet te verwarren met de PC Card waar het sterk op lijkt.
- Referentie: https://obsoletemedia.org/1-8-inch-hard-disk-drive/
Van links naar rechts: 5,25 inch hard disk, 3,5 inch hard disk, 2,5 inch hard disk, 1,8 inch hard disk.
2,5 inch hard disk (1988- )
Een populair model dat vooral gebruikt werd in laptops, game consoles en andere mobiele toestellen.
- Periode: vanaf 1988
- Afmetingen:
- een breedte van 2,5 inch of ongeveer 6 cm
- een hoogte van 9,5 mm komt veel voor, maar er bestaan ook andere varianten
- Referentie: https://obsoletemedia.org/2-5-inch-hard-disk-drive/
.jpg)
Diskette
floppy (1971 - vroege jaren '80)
De ontwikkeling van de floppy startte in 1967 en werd door IBM gecommercialiseerd in 1971. Het was een relatief duur opslagmedium dat vooral gebruikt werd door (kleine) bedrijven. Omdat floppies vaak duurder waren dan de computers zelf, werden in deze periode vooral tapecassettes gebruikt voor de opslag van data. Deze floppy staat ook bekend als de 8 inch floppy
- Periode: vanaf 1971 tot de vroege jaren '80
- Afmetingen:
- breedte: 8 inch of ongeveer 20 cm
- lengte: 8 inch of ongeveer 20 cm
- dikte: ongeveer 0,2 cm
- Opslagcapaciteit: 80 KB tot 1,2 MB
- Kenmerken:
- lijkt op de minifloppy, maar is 7cm breder en langer
- heeft geen uitsnijding om de schijf alleen-lezen te maken in tegenstelling tot de minifloppy
- bestaat in verschillende versies (enkelzijdig, dubbelzijdig, single density, double density)
- Referenties: https://obsoletemedia.org/8-inch-floppy-disk/
De grote floppy links is de 8 inch floppy; rechtsonder een minifloppy en rechtsboven een microfloppy
minifloppy (1976 - vroege jaren '90)
De minifloppy is ontstaan in 1976 als een vervanging van de 8 inch floppy (zie onder) die als te duur en groot beschouwd werd. Ze werden hoofdzakelijk gebruikt voor toestellen die geen harde schijf hadden, zoals word processors en microcomputers. Vanaf de jaren '90 werden ze vervangen door de nog kleinere microfloppies.
- Periode: vanaf 1976 tot de vroege jaren '90
- Afmetingen:
- breedte: 5,25 inch of ongeveer 13 cm
- lengte: 5,25 inch of ongeveer 13 cm
- dikte: ongeveer 0,2 cm
- Opslagcapaciteit: 110 KB tot 1,2 MB
- Kenmerken:
- is een kleinere versie van de floppy
- heeft rechts vanboven een vierkantige uitsnijding die dient om de schijf alleen-lezen te kunnen maken
- is niet te verwarren met de flippy disk; deze heeft een zelfgemaakte uitsnijding aan de linkerkant tegenover de schrijfbeveiligingsuitsnijding
- bestaat in verschillende varianten: geformateerd voor verschillende besturingssystemen (Mac, Amiga, PC DOS/MS DOS, DEC, Commodore) en in verschillende densiteiten (single density (SD), double density (DD), quad density (QD) en high density (HD)
- Referenties: https://obsoletemedia.org/5-25-inch-minifloppy-disk/
De middelste floppy is de minifloppy.
flippy disk (1976 - +/- 1985)
De flippy disk is een enkelzijdige minifloppy met twee schrijfbeveiligingsuitsnijdingen (een links en een rechts). Op deze manier werd ook de andere kant beschrijfbaar en veranderde die in een nieuwe enkelzijdige disk. De flippy disk kan dus beschouwd worden als twee enkelzijdige minifloppies in één minifloppy. De uitsnijding werd meestal zelf gemaakt door de gebruiker. Doordat de twee kanten los staan van elkaar, kunnen op de twee kanten verschillende formatteringen bevatten.
- Periode: vanaf 1976 tot midden jaren '80
- Afmetingen:
- breedte: 5,25 inch of ongeveer 13 cm
- lengte: 5,25 inch of ongeveer 13 cm
- dikte: ongeveer 0,2 cm
- Opslagcapaciteit: 2x80KB tot 2x616KB
- Kenmerken:
- lijkt op de minifloppy, maar heeft een tweede schrijfbeveiligingsuitsnijding tegenover de andere
- het gaat steeds om enkelzijdige minifloppies
- Referenties: https://obsoletemedia.org/5-25-inch-flippy-disk/
Een flippy disk, te herkennen aan de uitsnijding linksboven.
Een puncher waarmee van een minifloppy een flippy disk gemaakt werd.
microfloppy (1982-1999)
De meest voorkomende vorm van diskette vanaf de jaren 80 en tevens een van de meest populaire opslagmedia. Bestaat in verschillende vormen: enkelzijdig of dubbelzijdig en wisselende opslagcapaciteiten afhankelijk van het type besturingssysteem op de computer dat gebruikt werd. Pas vanaf de komst van de microfloppy HD (zie volgende) kwam er een diskette die zowel op Mac als Windows gelezen kon worden.
- Periode: vanaf 1982 tot in de jaren '90
- Afmetingen:
- breedte: 3,5 inch of ongeveer 9 cm
- lengte: 9,4 cm
- dikte: 0,3 cm
- Opslagcapaciteit: 360 tot 720 KB (400 tot 800 KB indien geformatteerd voor Mac)
- Kenmerken: Heeft in de linkerbenedenhoek een leesbeveiligingslipje
- Referentie: https://obsoletemedia.org/3-5-inch-microfloppy-ds-dd/
_front.jpeg)
_back.jpeg)
Voor- en achterkant van een microfloppy.
3-inch Compact Floppy (1982-1991)
Deze diskette werd in 1982 op de markt gebracht door Hitachi, Matsushita en Maxell en hadden net als de 3,5 inch microfloppy een harde behuizing. Ze werden hoofdzakelijk gebruikt in Armstrad computers in combinatie met het CP/M besturingssyteem. Er werd ook leesapparatuur ontwikkeld voor andere computermodellen, zoals de Apple II van Apple. Vanaf mid jaren '80 werd de microfloppy echter de standaard voor de Apple en IBM computers. Wanneer ook Armstrad in 1991 de switch maakte naar de microfloppy, verdween het 3 inch formaat van de markt.
De 3 inch floppy bestond in feite uit twee enkelzijde diskettes. Het bestond uit een A- en een B-kant, en net zoals bij bv. een LP moest de diskette omgedraaid worden om de A- of B-kant te kunnen lezen.
- Periode: vanaf 1982 tot begin jaren '90
- Afmetingen:
- breedte: 3 inch of 8 cm
- lengte: 10 cm
- dikte: 0,5 cm
- Opslagcapaciteit: 360 tot 720 KB
- Kenmerken:
- qua formaat smaller, maar langer en dikker dan de standaard diskette
- heeft niet de typische shutter die de standaard diskette wel heeft
- gebruikt bij een beperkt aantal computermodellen; hoofdzakelijk in computers van het merk Armstrad
- Een andere benaming is de CF2 disk
- Referentie:
Een Compact Floppy van Maxell en Amstrad.
3,25 inch floppy disk (1983 - midden jaren '80)
In de jaren '80 ontstonden verschillende formaten diskettes met als doel om compactere drives en computers te kunnen ontwikkelen. De 3,25 inch floppy disk werd ontwikkeld door Tabor, maar werd ook geproduceerd door 3M en Dysan. De diskette is ook bekend als de Flex Diskette, omdat het dezelfde flexibele behuizing had als de 5,25 inch en de 8 inch floppy (in tegenstelling tot de microfloppy die een stevige, niet-plooibare behuizing had). De microfloppy of 3,5 inch diskette werd de standaard waardoor de 3,25 inch diskette niet lang bestaan heeft.
- Periode: van 1983 tot midden jaren '80
- Afmetingen: heeft een breedte 3,25 inch of ongeveer 8,3 cm
- Opslagcapaciteit: 500 KB (ongeformatteerd)
- Kenmerken: Te herkennen als een 5,25 inch minifloppy maar dan in een kleiner formaat dan de 3,5 inch microfloppy. Heeft net zoals de 5,25 inch floppy een flexibele behuizing (je zou de disk kunnen plooien) in tegenstelling tot de microfloppy
- Referentie: https://obsoletemedia.org/3-25-inch-disk/
Mitsumi Quick Disk / DataDisk 2.8-inch (1986 - 1990)
De Quick Disk was een model ontwikkeld door Mitsumi. Het werd aangeboden aan andere producenten van computersystemen om dit te integreren in hun product. Als gevolg daarvan bestaat de Quick Disk in verschillende groottes en is het bekend onder verschillende merken. Het staat onder meer bekend als de 2.8-inch, de 3-inch x 3-inch en de 3-inch x 4-inch diskette. Het formaat werd onder meer gebruikt in een spelconsole van Nintendo (model: Famicom Disk System in het formaat 3-inch x 4-inch) en in MIDI keyboards en samplers.
Ook de DataDisk 2.8-inch van Smith Corona maakte gebruik van de Quick Disk. Ondanks de naam van de diskette werd de Quick Disk gebruikt in de 3-inch x 3-inch behuizing. De disk werd gebruikt in de Personal Word Processor (PWP) reeks van Smith Corona, een computersysteem dat iets een elektrisch typemachine en een personal computer was.
- Periode: van 1986 tot in de vroege jaren '90
- Afmetingen:
- breedte: 2,8 inch (ong. 7 cm) of 3 inch (ong. 7,5 cm)
- lengte: 3 inch (ong. 7,5 cm) of 4 inch (ong. 10 cm)
- dikte: 0,3 cm
- Opslagcapaciteit: 100 KB
- Kenmerken: de DataDisk lijkt een beetje op de 5,25 inch qua uiterlijk, maar dan kleiner en in een hardere behuizing
- Referentie:
De DataDisk van Smith Corona (l) en de Famicom Disk System van Nintendo (r)
microfloppy HD (1987 - late jaren 2000)
Het meest voorkomende type diskette vanaf het midden van de jaren 90. Compatibel met zowel Mac als Windows.
- Periode: vanaf 1987 tot late jaren 2000
- Afmetingen:
- breedte: 3,5 inch of 9 cm
- lengte: 9,4 cm
- dikte: 0,3 cm
- Opslagcapaciteit: 1,44 MB
- Kenmerken: Lijkt sterk op de andere microfloppies, maar is te herkennen door een extra gaatje rechtsonder tegenover het leesbeveiligingslipje dat zich in de linkerbenedenhoek bevindt. Is vaak ook voorzien van het HD-logo.
- Referenties: https://obsoletemedia.org/3-5-inch-microfloppy-high-density/
Voor- en achterkant van de microfloppy HD. Ook te herkennen aan het HD-logo.
Microfloppy Extended Density (1988 - midden jaren '90)
Een diskette die dubbel zoveel data kon opslaan als de microfloppy HD en op de markt gebracht door IBM. Het formaat is echter nooit doorgebroken.
- Periode: van 1991 tot midden jaren '90
- Afmetingen:
- breedte: 3,5 inch of 9 cm
- lengte: 9,4 cm
- dikte: 0,3 cm
- Opslagcapaciteit: 2,88 MB
- Kenmerken: Is identiek aan de microfloppy HD, maar heeft het logo 'ED' op de drager en een dubbele opslagcapaciteit
- Referenties: https://obsoletemedia.org/3-5-inch-microfloppy-high-density/
Diskettevarianten en superfloppies
Bernoulli Box (1982-1994)
Bernoulli is een zogenaamde superfloppy of high capacity floppy en ook het eerste bekende product van Iomega. Er bestonden twee versies: de Bernoulli Box I in een formaat ter grootte van een A4-blad en het kleinere Bernoulli Box II wiens formaat vergelijkbaar was met een minifloppy. De eerste versie was beschikbaar in capaciteiten van 5, 10 en 20 MB; de tweede versie in 20, 35, 44, 65, 90, 105, 150 en 230 MB. Er bestaan vijf verschillende soorten drives die respectievelijk een maximumcapaciteit van 20, 44, 90, 150 en 230MB konden lezen.
- Periode: vanaf 1995 tot 2003
- Afmetingen:
- versie I:
- breedte: 21 cm
- lengte: 27,5 cm
- versie II:
- breedte: 13,6 cm
- lengte: 14 cm
- dikte: ongeveer 0,9 cm
- versie I:
- Opslagcapaciteit:
- versie I: 5, 10 en 20 MB
- versie II: 20, 35, 44, 65, 90, 105, 150 en 230 MB
- Kenmerken: ontwikkeld door Iomega
- Referenties: https://en.wikipedia.org/wiki/Bernoulli_Box
Een eerste generatie (l) en een tweede generatie (r) disk
Plasmon LaserDrive (1987 - 2005)
De LaserDrive van Plasmon is in feite geen diskettevariant, maar een optische schijf en een kunststoffen behuizing die wat lijkt op een grote diskette. De optische schijf in de behuizing had een diameter van 12 inch of 30 cm. Er bestaan vier generaties met stijgende opslagcapaciteit: 2GB, 5,6GB, 12GB en 30GB. Ze konden eenmalig beschreven worden (WORM). Er is weinig informatie te vinden over dit formaat, maar het lijkt dat ze vooral in mainframesystemen gebruikt werden.
- Periode: van 1987 tot midden jaren 2000
- Afmetingen: de interne schijf heeft 30cm diameter en 0,3cm dikte.
- Opslagcapaciteit: 2GB (generatie 1), 5,6GB (generatie 2), 12GB (generatie 3) en 30GB (generatie 4)
- Kenmerken: hele grote schijf in een caddy
- Referenties:
- https://obsoletemedia.org/plasmon-laserdrive/
- het grote blauwe ding in deze video: https://youtu.be/1DTTlgjQFFs?t=102
Optical Disk Cartridge (1987 - 1999)
Deze drager van Plasmon was een optische schijf in een kunststoffen behuizing waardoor het wat leek op een superdiskette in het 5,25 inch formaat. Ook Panasonic en IBM lanceerden leesapparatuur voor dit formaat. De meeste disks konden eenmaal beschreven worden (WORM), maar sommigen waren herschrijfbaar. Het lijkt vooral in mainframesystemen gebruikt te zijn.
- Periode: van 1987 tot eind jaren '90
- Afmetingen:
- de interne schijf heeft 13 cm diameter
- breedte: 13,5 cm
- lengte: 14,5 cm
- dikte: 0,9 cm
- Opslagcapaciteit: 200MB tot 1,5GB
- Kenmerken: lijkt een beetje op een magneto-optische schijf in het 5,25 inch formaat, maar met een gat in het midden
- Referenties: https://obsoletemedia.org/optical-disk-cartridge/
SyQuest (1988-1998)
SyQuest is een verwijderbaar opslagmedium dat vooral erg populair was in de grafische kunsten en de print industrie en bij Apple gebruikers. De disks waren beschikbaar in drie varianten die enkel backwards compatible waren: 44MB (°1988), 88MB (°1991) en 200MB (°1994).
Naast het formaat van 5,25 inch waren SyQuests ook beschikbaar in een 3,5 inch formaat (met capaciteit van 105MB en 270MB). Deze waren echter nooit zo populair als de 5,25 inch variant.
- Periode: vanaf 1988 tot 1998.
- Afmetingen: heeft een breedte van 5,25 inch of ongeveer 9 cm
- Opslagcapaciteit: 44MB, 88MB en 200MB
- Kenmerken: heeft een schrijfbeveiligingsschakelaar aan de achterkant linksonder
- Referenties: https://obsoletemedia.org/syquest-5-25-inch/
SyQuest disk van 88MB
Floptical (1991-1993)
Floptical verwijst naar een floppy disk dat magnetische en optische opslag combineert in een disk gelijkaardig aan de microfloppy (floppy en optical). De belangrijkste merken waren Maxell, 3M en Iomega. De disk had een maximumcapaciteit van 21MB. SuperDisk en HiFD zijn latere formaten die de floptical technologie gebruikten.
- Periode: van 1991 tot 1993
- Afmetingen:
- breedte: 9 cm
- lengte: 9,4 cm
- dikte: ongeveer 0,3 cm
- Opslagcapaciteit: 21 MB
- Kenmerken:
- uitgegeven door Iomega, Maxell en 3M
- soms voorzien van het floptical logo
- Referenties:
M.O. disc (1991-2009)
M.O. discs of magneta-optical discs zijn een vorm van optische schijven die opgeborgen zit in plastieken behuizing. Beschikbare opslagcapaciteiten gingen van 256MB tot 9,2GB. Het waren erg betrouwbare opslagmedia doordat na het schrijven van data op de disc gecontroleerd werd of dit succesvol verlopen was. Daardoor duurde het drie keer langer om informatie op de disk te schrijven dan te lezen. De disc kon geformatteerd worden voor o.m. Mac, Windows of andere besturingssystemen.
Naast de 3,5 inch bestaat er ook een 5,25 inch variant, maar die laatste is nooit populair geweest.
- Periode: vanaf 1991 tot eind jaren 2000.
- Afmetingen:
- breedte: ongeveer 9 cm
- lengte: 9,3 cm
- dikte: ongeveer 0,7 cm
- Opslagcapaciteit: 256MB tot 9,2GB
- Kenmerken:
- wanneer de shutter opengetrokken wordt, is er een optische schijf te zien
- beschikt over een schrijfbeveiligingslipje in de linkerbenedenhoek
- soms staat M.O. aangegeven op de shutter
- Referenties: https://obsoletemedia.org/iomega-zip/
Een 3,5 inch M.O. disk
Nomaï 44MB (1992-1997)
De Nomaï 44MB was een kopie van de SyQuest 44MB waardoor ze compatibel waren met de SyQuest leesapparatuur. Het bedrijf Nomaï is hier ook voor veroordeeld geweest.
Iomega Zip Disk (1995-2003)
De Zip Disk is de andere bekende superfloppy van Iomega. De disk was beschikbaar in drie opslagcapaciteiten: 100MB, 250MB en 750MB en kon geformatteerd worden voor Mac of Windows. Door de lage prijs en de hoge capaciteit was ze een populair medium tot de doorbraak van de CD-R, CD-RW en memory sticks.
- Periode: vanaf 1995 tot 2003
- Afmetingen:
- breedte: 9,8 cm
- lengte: 9,9 cm
- dikte: ongeveer 0,7 cm
- Opslagcapaciteit: 100MB, 250MB en 750MB
- Kenmerken:
- net zoals de Jaz Disk enkel uitgegeven door Iomega.
- iets groter dan de microfloppy
- het Zip logo is vaak aangebracht op het label van de disk
- beschikt niet over een schrijfbeveiligingslipje
- Referenties: https://obsoletemedia.org/iomega-zip/
Iomega Jaz (1996-2002)
De Jaz disk was een zogenaamde superfloppy met een capaciteit van 1 en 2 GB die enkel door Iomega uitgegeven werd. De Jaz disks waren geformatteerd voor ofwel Mac of Windows. Ze zijn echter nooit erg populair geweest, vermoedelijk door de concurrentie van de CD-R en CD-RW
- Periode: vanaf 1996 tot 2002
- Afmetingen:
- breedte: 9,8 cm
- lengte: 10,1 cm
- dikte: ongeveer 1,2 cm
- Opslagcapaciteit: 1GB en 2GB
- Kenmerken:
- net zoals de Zip Disk enkel uitgegeven door Iomega. Is iets groter dan de Zip Disk en de andere 3,5 inch (super)floppies
- het Jaz logo is vaak aangebracht op het label van de disk
- beschikt niet over een schrijfbeveiligingslipje
- Referenties: https://obsoletemedia.org/iomega-jaz/
SuperDisk (1997-2003)
De SuperDisk was een superfloppy die gelanceerd werd door Imation. De superdisk is backwards compatible met double density (720KB) en high density (1,44MB) diskettes. De Superdisk werd gelanceerd op het moment dat de Zip drive al doorgebroken was en op een moment dat de prijzen voor CD-R, CD-RW en USB flash drives begonnen te dalen, waardoor het nooit een commercieel succes geworden is.
- Periode: vanaf 1997 tot begin jaren 2000.
- Afmetingen:
- breedte: 9 cm
- lengte: 9,4 cm
- dikte: ongeveer 0,3 cm
- Opslagcapaciteit: 120MB (LS-120) en 240MB (LS-240)
- Kenmerken: heeft hetzelfde formaat als de microfloppy, maar heeft een andere shutter en een hogere opslagcapaciteit. Het lijkt alsof er een optische schijf in de behuizing zit.
- Referenties: https://obsoletemedia.org/superdisk/
Sony HiFD (1998-2001)
De HiFD of High capacity Floppy Disk was een poging van Sony om zijn 3,5 inch diskette te vervangen door een nieuw model. Het model is backwards compatible met de 3,5 inch diskette. Het werd op de markt gebracht in 1998. Door problemen met de drive en de populariteit van de Zip disk en de opkomende CD-R is het formaat nooit doorgebroken. De disks hadden een capaciteit van 150 MB (°1998) en 200 MB (°1999). Qua afmetingen en vorm is de disk quasi identiek aan de SuperDisk en de Caleb UHD.
- Periode: van 1998 tot 2001
- Afmetingen:
- breedte: 9 cm
- lengte: 9,4 cm
- dikte: ongeveer 0,3 cm
- Opslagcapaciteit: 120MB (LS-120) en 240MB (LS-240)
- Kenmerken:
- heeft hetzelfde formaat als de SuperDisk, maar is te herkennen aan de shutter die een T-vorm heeft.
- een formaat van Sony
- Referenties:
Caleb UHD (1998-2002)
Caleb UHD was een formaat gebaseerd op de floptical die een capaciteit van 144MB had en backwards compatible was met de 3,5 inch diskette. Het werd in de markt gezet als de it drive en was vooral bekend om zijn lage prijs. Het formaat is echter nooit doorgebroken door de concurrentie van de SuperDisk, Zip disk en CD-R. Het bedrijf ging failliet in 2002. Qua afmetingen en vorm is de disk quasi identiek aan de Sony HiFD en de populairdere SuperDisk
- Periode: van 1998 tot 2002
- Afmetingen:
- breedte: 9 cm
- lengte: 9,4 cm
- dikte: ongeveer 0,3 cm
- Opslagcapaciteit: 144 MB
- Kenmerken:
- identiek aan de SuperDisk, maar te herkennen aan het it logo
- enkel uitgebracht door Caleb
- Referenties:
Iomega Zip U250 (2001-2003)
De Zip U250 was een variant op de Zip disk van Iomega die gelanceerd werd in 2001. De Zip U250 was ook volledig compatibel met de Zip 250. De Zip reeks werd stopgezet in 2003 toen het niet langer kon opboksen tegen de CD-R, CD-RW en USB sticks.
- Periode: van 2001 tot 2003
- Afmetingen:
- breedte: 9,8 cm
- lengte: ongeveer 10 cm
- dikte: ongeveer 0,7 cm
- Opslagcapaciteit: 250 MB
- Kenmerken:
- enkel uitgegeven door Iomega.
- te herkennen door zijn U-vorm
- het Zip logo is vaak aangebracht op het label van de disk
- beschikt niet over een schrijfbeveiligingslipje
- Referenties: https://obsoletemedia.org/iomega-zip-u250/
Tapecassette
Data8 (1987-1999)
Data8 tapes waren 8 mm tapes die gebruikt werden voor het bewaren van data. Het heeft dezelfde vorm als Video8 tapes, dat gebruikt werd voor video-opnames. Met Data8 tapes was het mogelijk om tot 14GB te bewaren, afhankelijk van het gebruik van compressie. Geautomatiseerde tapes die dienden voor back-up konden tot 60GB bewaren. Een andere benaming voor Data8 is Exabyte, naar de fabrikant die de tape op de markt gebracht heeft. Vanaf 1996 werd Mammoth en Mammoth-2 geïntroduceerd die een hogere opslagcapaciteit hebben en erg lijken op de Data8 tapes, maar incompatibel zijn. Data8 tapes kunnen wel gelezen worden met de Mammoth drive.
- Periode: van 1987 tot 1999.
- Afmetingen:
- hoogte: 6,2 cm
- breedte: 9,5 cm
- dikte: 1,5 cm
- tapebreedte: 8 mm
- Opslagcapaciteit: tot 14 GB gecomprimeerde data; geautomatiseerde Exatapes konden tot 60GB back-uppen.
- Kenmerken:
- heeft een schrijfbeveiligingsschakelaar aan de onderkant links
- mogelijke logo's of benamingen die op de tape staan, zijn: D-Eight, D8, Data8, ExaTape
- niet te verwarren met de incompatibele, maar wel qua formaat gelijkende AIT of Advanced Intelligent Tape en VXA tape. Beide werden ook uitgebracht door Exabyte
- Referenties:
DDS (1989-2010)
DDS tapes zijn in feite DAT tapes die gebruikt werden voor het bewaren van data. Er bestaan zeven DDS-formaten of generaties: DDS-1 (°1989 - 1.3 en 2GB), DDS-2 (°1993 - 4GB), DDS-3 (°1996 - 12GB), DDS-4 of DAT-40 (°1999 - 20GB), DAT-72 of DDS-5 (°2003 - 36GB), DAT-160 (°2007 - 80GB), DAT-320 (°2009 - 160GB). De DDS drives zijn meestal tot twee generaties backwards compatible. Dat betekent dat de DDS-4 wel de DDS-2 en DDS-3 kan lezen, maar geen DDS-1. De DDS-1 lezer kan enkel DDS-1 tapes lezen.
- Periode: van 1989 tot 2009.
- Afmetingen:
- hoogte: 7,5 tot 8 cm
- breedte: 5,5 tot 6 cm
- dikte: 1,1 tot 2 cm
- tapebreedte: 3,8 mm, met uitzondering van de DAT-160 en DAT-320 die een tapebreedte van 8 mm hadden
- Opslagcapaciteit: van 1.3GB tot 160GB, afhankelijk van de generatie. Bij opname met compressie werd de capaciteit verdubbeld
- Kenmerken:
- heeft een schrijfbeveiligingsschakelaar aan de onderkant links
- vaak voorzien van het logo voor het DDS-formaat
- niet te verwarren met DAT tapes waar het sterk op lijkt
- Referenties:
HP Mini Data Cassette (1982-1985)
Zoals de naam doet vermoeden is de HP Mini Data Cassette een kleine cassette om data op te slaan. Het werd gebruikt in computerachtige rekentoestellen van HP, waaronder de HP-41, HP-71 en HP-75.
De HP Mini Data Cassette lijkt precies op de Mini-cassette van Philips, maar heeft kleine verschillen op de behuizing, zoals een inkeping bovenaan.
- Periode: van 1982 tot midden jaren 80
- Opslagcapaciteit: 130KB
- Kenmerken:
- lijkt sterk op de Philips Mini-Cassette die gebruikt werd in de eerste generatie antwoordapparaten en dictafonen, maar de HP Mini Data Cassette heeft een inkeping bovenaan
- een andere benaming is HP 82176A
- Referenties:
QIC (1972-2000)
QIC is een reeks van tapes voor het bewaren van data met kwart inch tape. Het is een tape met daarin twee spoelen. Ze kunnen 200KB tot 25GB opslaan. Er bestaan verschillende versies, waaronder QIC-11, QIC-24, QIC-104/111, QIC-120, QIC-121, QIC-150, QIC-525 en QIC-1350.
- Periode: van 1972 tot de jaren 2000
- Afmetingen:
- hoogte: 15 cm
- breedte: ongeveer 10 cm
- dikte: ongeveer 1,5 cm
- tapebreedte: 0,25 inch of 6,35 mm
- Opslagcapaciteit: 200KB tot 25GB
- Kenmerken: In de cassettebehuizing zijn twee relatief grote spoelen te zien. Is ook gekend onder de benaming Data Cartridge of QIC Data Cartridge
- Referenties: https://obsoletemedia.org/qic-data-cartridge/
QIC minicartridge (late jaren '70 - 1995)
De QIC minicartridge werd door 3M op de markt gebracht en is een kleine variant van de QIC tapes. Er bestaan twee generaties: de QIC-40 en QIC-80.
Het werd meestal gebruikt voor personal computers dankzij de lage prijs en de kleine vorm (de drive paste in een 3,5 inch nis). Travan werd de opvolger van dit type cassette.
- Periode: van de late jaren '70 tot de late jaren '90
- Afmetingen:
- hoogte: 8 cm
- breedte: 6 cm
- dikte: ongeveer 2 cm
- tapebreedte: 0,25 inch of 6,35 mm
- Opslagcapaciteit: 40MB tot 120MB
- Kenmerken: Een kleine versie van de QIC die qua formaat overeenkomst met de Travan (leestoestel lijkt op een 3,5 inch diskettelezer). In de cassettebehuizing zijn twee relatief grote spoelen te zien.
- Referenties: https://obsoletemedia.org/qic-minicartridge/
Iomega Ditto (1992-1999)
Dit is een breed scala van cassettes ontwikkeld door Iomega die in verschillende vormen voorkwamen. Ze waren gebaseerd op ofwel de QIC Minicartridge, QIC-Wide, Travan of QIC-Ex. Sommige hadden een tapebreedte van 0,25 inch, andere dan weer van 8 mm. Doordat de Ditto gebaseerd was op QIC of Travan waren ze ook compatibel met deze cassettes.
Ditto werd ontwikkeld in functie van back-up voor personal computers en had een capaciteit van 125MB tot 5 GB. De data werd gecomprimeerd zodat de capaciteit verdubbelde.
- Periode: van 1992 tot 1999
- Afmetingen: allerlei formaten, lijkend op de QIC Minicartrdige, QIC-Wide, QIC-EX of Travan
- Opslagcapaciteit: 125MB tot 5GB (ongecomprimeerd)
- Kenmerken: Enkel uitgegeven door Iomega en vaak voorzien van het ditto label
- Referenties: https://obsoletemedia.org/ditto/
Travan (1995-2001)
Travan is een datacassette die gebaseerd is op de QIC maar een tapebreedte van 8 mm had. Het werd op de markt gebracht door 3M en Memory Systems voor back-ups en massaopslag binnen de consumentenmarkt. Er bestaan verschillende generaties, van TR-1 tot TR-7.
- Periode: van 1995 tot midden jaren 2000
- Afmetingen:
- hoogte: ongeveer 9 cm
- breedte: ongeveer 7 cm
- dikte: ongeveer 1,5 cm
- tapebreedte: 8 mm
- Opslagcapaciteit: 400MB tot 20GB
- Kenmerken: een tape cartridge die bestaat uit een zwarte behuizing met een vlakke metalen achterkant.
- Referenties:
QIC-EXtra (1996-2000)
QIC-EX is een aanpassing van het QIC-formaat door Verbatim. De cassettes werden langer gemaakt, zodat er grotere spoelen in konden. Ze waren zowel beschikbaar in 0.25 inch tapeformaat voor comptabiliteit met QIC Minicartridge drives en in 8 mm tapeformaat voor comptabiliteit met Travan drives. Er bestaan minstens twee generaties: TR1-EX en TR3-EX
- Periode: van 1996 tot 2000
- Opslagcapaciteit: 500MB tot 2,2GB
- Kenmerken: een langere versie van de QIC cartridges van het merk Verbatim
- Referenties: https://obsoletemedia.org/qic-ex/
Spoel
9 track tape (1964-2003)
9 track tape werd ontwikkeld door IBM voor het gebruik in de IBM System/360. De tape zelf is 15 mm breed en zit op een enkele spoel. Er bestaan twee generaties: de 2400 series en de 3400 series. Het is meer dan dertig jaar gebruikt voor mainframecomputers.
- Periode: van 1964 tot 2003
- Afmetingen: tapebreedte van 15mm
- Opslagcapaciteit: 20MB, 40MB en 140 MB.
- Kenmerken: tape in een spoel van BM
- Referenties:
Optische schijven
floppy ROM (1977-1985)
Een floppy ROM is een flexy-disc vinyl dat gebruikt werd voor de opslag van data (software) in audiovorm. Een flexi-disc is een grammofoonplat in een dun en flexibel vinyl in LP-vorm. Het werd vooral gebruikt om tot in de jaren '80 software te verpsreiden via computer magazines. Daarnaast werd het weinig gebruikt.
- Periode: van 1977 tot 1985
- Afmetingen: doorsnede van ongeveer 30 cm
- Kenmerken: Ziet eruit als een LP, maar dan flexibeler, en kon je ook afspelen met een LP-speler
- Referenties: https://obsoletemedia.org/floppy-rom/
CD-ROM (1985- )
CD-ROM werd ontwikkeld door Sony en Philips en is een uitbreiding van het Compact Disc formaat. Ze zijn fysiek identiek aan de CD, maar hebben een andere manier om data op te slaan. Net zoals de CD kunnen ze bestaan in verschillende afmetingen (zoals de mini CD-ROM of de business card CD-ROM). CD-ROM's zijn stabieler dan CD-R's omdat ze geperst werden in plaats van gebrand, maar oude CD-ROM's kunnen niet meer afgespeeld worden op hedendaagse computers omwille van incompatibiliteit met de huidige besturingssystemen.
- Periode: sinds 1985
- Afmetingen: doorsnede van 12 cm (maar er bestaan ook kleinere formaten en andere vormen) en een dikte van 1 mm
- Opslagcapaciteit: 650 MB tot 737 MB
- Kenmerken: de verschillende optische schijven zijn moeilijk uit elkaar te halen, zeker als de schijf bedrukt is. ze kunnen soms wel herkend worden door hun logo. zowel CD-R, CD-RW en CD-ROM hebben een eigen logo
- Referenties:
CD-R (1992- )
CD-R is een optische schijf ontwikkeld door Philips en Sony voor de opslag van data. CD-R's zijn een WORM medium. Dit betekent dat je er één keer data op kan schrijven die wel verschillende keren gelezen kan worden, zolang de disc niet geformatteerd wordt. Het is dus mogelijk om in verschillende sessies data op de cd te zetten. Ze hebben standaard een opslag van 74 minuten (audio) of 650 MB (data).
Hoewel ze al in 1992 ontwikkeld waren, werden ze pas op het einde van de jaren '90 populair toen de prijzen begonnen te dalen. CD-R's hebben een gemiddelde levensverwachting van 10 jaar.
- Periode: sinds 1992
- Afmetingen: doorsnede van 12 cm (er bestaan ook mini CD-R's met een doorsnede van 8 cm) en een dikte van 1 mm
- Opslagcapaciteit: 650 MB
- Kenmerken: de verschillende optische schijven zijn moeilijk uit elkaar te halen, zeker als de schijf bedrukt is. ze kunnen soms wel herkend worden door hun logo. zowel CD-R, CD-RW en CD-ROM hebben een eigen logo. (her)schrijfbare discs zijn te onderscheiden van geperste dics door een gekleurde (meestal groen- of paarsachtige) schijn.
- Referenties:
Gold CD-R (1993- )
De Gold CD-R is een optische schijf voor de opslag van data, zoals een gewone CD-R, maar dan met een gouden onderlaag. Ze zouden een langere levensduur moeten hebben dan de gewone CD-R. Ze werden onder meer verkocht door Kodak, maar ook door andere merken.
- Periode: sinds 1993
- Afmetingen: doorsnede van 12 cm en een dikte van 1 mm
- Opslagcapaciteit: 700 MB
- Kenmerken: een CD-R met gouden onderlaag
- Referenties: https://obsoletemedia.org/gold-cd-r/
CD-RW (1997- )
Net zoals de CD-ROM en de CD-R is de CD-RW een optische schijf die gebaseerd is op de Compact Disc. Het grote verschil met de CD-R is dat CD-RW tot 1000 keer herschreven kunnen worden. Dit vereist minder uitgesproken patronen die op de schijf gebrand worden, waardoor ook meer gevoelige leesapparatuur nodig is om de discs uit te lezen. Oude CD-RW lezers kunnen geen recente CD-RW's lezen die aan een hogere snelheid gelezen moeten worden.
- Periode: sinds 1997
- Afmetingen: doorsnede van 12 cm en een dikte van 1 mm
- Opslagcapaciteit: 650 MB tot 700 MB (of 74 tot 80 minuten audio)
- Kenmerken: de verschillende optische schijven zijn moeilijk uit elkaar te halen, zeker als de schijf bedrukt is. ze kunnen soms wel herkend worden door hun logo. zowel CD-R, CD-RW en CD-ROM hebben een eigen logo. (her)schrijfbare discs zijn te onderscheiden van geperste dics door een gekleurde (meestal groen- of paarsachtige) schijn.
- Referenties:
Het logo van CD-RW.
DVD-R (1997- )
DVD-R is een opslagmedium voor o.m. data dat gebaseerd is op de DVD en ontwikkeld door Pioneer in 1997. Het is gelijkaardig aan de DVD+R, maar beide formaten zijn incompatibel. Initieel hadden ze een capaciteit van 3,95 GB, maar tegen 2000 was dit verhoogt tot 4,7 GB. In 2005 werd een dual layer versie ontwikkeld (de zogenaamde DVD-R DL) die een capaciteit had tot 8.5 GB.
Er bestaat ook een kleinere versie die geschikt was voor camcorders.
- Periode: sinds 1997
- Afmetingen: doorsnede van 12 cm en een dikte van 1 mm (de mini DVD-R heeft een doorsnede van 8 cm)
- Opslagcapaciteit: 3,95 tot 4,7 GB (single layer) en 8.5GB (dual layer)
- Kenmerken: DVD's bestaan uit twee delen polycarbonaat die tegen mekaar geperst zijn. Het zijn dus in feite twee cd's van 0,6 mm die aan mekaar hangen. Je kan DVD's daarom van CD's onderscheiden als je in het midden van de rand van de disc een gleuf ziet. (her)schrijfbare discs zijn te onderscheiden van geperste dics door een gekleurde (meestal groen- of paarsachtige) schijn.
- Referenties:
Het DVD-R logo
Links een DVD-Video, rechts een DVD-R.
DVD-RW (1999- )
Net zoals de DVD-R werd de DVD-RW ontwikkeld door Pioneer en is het gebaseerd op de DVD. DVD-RW hebben een capaciteit van 4.7 GB.
- Periode: sinds 1999
- Afmetingen: doorsnede van 12 cm en een dikte van 1 mm (de mini DVD-RW heeft een doorsnede van 8 cm)
- Opslagcapaciteit: 4,7 GB (mini DVD-RW heeft een capaciteit van 1,46GB)
- Kenmerken: DVD's bestaan uit twee delen polycarbonaat die tegen mekaar geperst zijn. Het zijn dus in feite twee cd's van 0,6 mm die aan mekaar hangen. Je kan DVD's daarom van CD's onderscheiden als je in het midden van de rand van de disc een gleuf ziet. (her)schrijfbare discs zijn te onderscheiden van geperste dics door een gekleurde (meestal groen- of paarsachtige) schijn.
- Referenties:
DVD+RW (2001- )
DVD+RW werd ontwikkeld door de DVD+RW coalitie (Philips en Sony) en is een opslagmedium gebaseerd op de DVD. Het is vergelijkbaar, maar niet compatibel met de DVD-RW.
- Periode: sinds 2001
- Afmetingen: doorsnede van 12 cm en een dikte van 1 mm (de mini DVD-RW heeft een doorsnede van 8 cm)
- Opslagcapaciteit: 4,7 GB
- Kenmerken: DVD's bestaan uit twee delen polycarbonaat die tegen mekaar geperst zijn. Het zijn dus in feite twee cd's van 0,6 mm die aan mekaar hangen. Je kan DVD's daarom van CD's onderscheiden als je in het midden van de rand van de disc een gleuf ziet. (her)schrijfbare discs zijn te onderscheiden van geperste dics door een gekleurde (meestal groen- of paarsachtige) schijn.
- Referenties:
DVD+R (2002- )
DVD+R is een opslagmedium dat net zoals de DVD-R gebaseerd is op de DVD. Het werd ontwikkeld door de DVD+RW Alliance (Sony en Philips) in 2002. Het is vergelijkbaar, maar incompatibel, met de DVD-R. Net zoals bij de DVD-R bestaat er een single en een dual layer versie.
- Periode: sinds 2002
- Afmetingen: doorsnede van 12 cm en een dikte van 1 mm
- Opslagcapaciteit: 4,7 GB (single layer) en 8.5GB (dual layer)
- Kenmerken: DVD's bestaan uit twee delen polycarbonaat die tegen mekaar geperst zijn. Het zijn dus in feite twee cd's van 0,6 mm die aan mekaar hangen. Je kan DVD's daarom van CD's onderscheiden als je in het midden van de rand van de disc een gleuf ziet. (her)schrijfbare discs zijn te onderscheiden van geperste dics door een gekleurde (meestal groen- of paarsachtige) schijn.
- Referenties:
Fujifilm PhotoDisc CD-R (2004 - )
De Fujifilm Photodisc CD-R is een optische schijf ontwikkeld door Fujifilm in 2004 voor de opslag van data. In feite is het een gewone CD-R met een zwarte onderlaag waarvan geclaimd werd dat het beter beschermde tegen zon- en UV-straling. De kleurstof verschilde ook van die van de gewone CD-R en zou beter beschermen tegen hitte en zonlicht. Ondanks de naam diende de CD-R niet enkel voor de opslag van foto's, maar kon er, net zoals op de CD-R, allerhande data op bewaard worden.
- Periode: sinds 2004
- Afmetingen: doorsnede van 12 cm en een dikte van 1 mm
- Opslagcapaciteit: 700 MB
- Kenmerken: een CD-R met pikzwarte onderlaag die enkel uitgebracht werd door Fujifilm
- Referenties: https://obsoletemedia.org/fujifilm-photodisc-cd-r/
Geheugensticks en -kaarten
CompactFlash (1994- )
De CompactFlash was het meest succesvolle medium in de beginjaren van de geheugenkaarten. Het werd vooral gebruikt in digitale camera's en wordt daar nog stees . Er bestaan twee soorten: de type 1 met een dikte van 0,3 cm en de type 2 (CF2) met een dikte van 0,5 cm
- Periode: sinds 1994
- Afmetingen:
- breedte: 4,3 cm
- hoogte: 3,7 cm
- dikte: 0,3 cm (type 1) of 0,5 cm (type 2)
- Opslagcapaciteit: van 2MB tot 512GB
- Uiterlijke kenmerken: een vierhoekig kaartje
- Referenties:
Memory stick (1998-2005)
De Memory stick is een reeks van flash geheugenkaarten die ontwikkeld werd door Sony en in de jaren 2000 exclusief gebruikt werd in een aantal draagbare producten van Sony, waaronder camera's, camcorders, tv's en playstations. De Memory Stick is de eerste generatie en kende drie modellen. De Memory Stick was ongeveer zo groot als een kauwgomtablet.
Modellen:
- Memory Stick (°1998): dit is het eerste model. Ze waren beschikbaar in een witte of paarse kleur en hadden een capaciteit van 4 tot 128MB
- Memory Stick Select (°2003): deze bestond uit twee kanten van 128MB. Door de kaart om te keren kon ofwel de A- of de B-kant gelezen worden.
- Memory Stick PRO (°2003): dit model ontstond uit een samenwerking tussen Sony en SanDisk en zorgde voor een enorme uitbreiding van de capaciteit van de memory stick.
Kenmerken:
- Periode: van 1998 tot midden jaren 2000
- Afmetingen:
- breedte: 2,3 cm
- lengte: 5 cm
- dikte: ongeveer 0,3 cm
- Opslagcapaciteit: 128MB (Memory Stick), 256MB (Memory Stick Select) tot 4GB (Memory Stick PRO)
- Uiterlijke kenmerken:
- heeft de grootte van een kauwgomtablet
- komt vooral voor in de kleuren paars, wit, zwart en blauw
- Referenties:
Secure Digital (SD) kaart
De SD kaart werd ontwikkeld door een coalitie van SanDisk, Panasonic en Toshiba met als doel te concurreren met de Memory Stick. Aan de zijkant (linkerkant) heeft de kaart een schuiver om ze alleen-lezen te maken. Afhankelijk van het formaat (SDSC, SDHC, SDXC) heeft de kaart een capaciteit van 1MB tot 2TB.
- Periode: sinds 1999
- Afmetingen:
- breedte: 2,4 cm
- lengte: 3,2 cm
- dikte: ongeveer 0,2 cm
- Opslagcapaciteit: 1MB tot 2GB
- Uiterlijke kenmerken: een kleine, vierkante kaart met vanboven een hoek af (vergelijkbaar met de SIM-kaart, maar groter)
- Referenties:
USB flash drive (2000- )
De USB flash drive werd in 2000 geïntroduceerd door Trek Technology en IBM. Het had toen een opslagcapaciteit van 8MB. Door de grotere opslagcapaciteit, het kleine formaat en de overdrachtssnelheid werd het al snel een populair medium. Ze komen in verschillende vormen, maar hebben steeds een USB interface.
- Periode: sinds 2000
- Afmetingen: bestaat in verschillende vormen en afmetingen, maar is doorgaans compact
- Opslagcapaciteit: van 8MB tot 2TB
- Uiterlijke kenmerken: heeft steeds een USB interface
- Referenties:
Memory Stick Duo (2002 -)
De tweede generatie Memory sticks werd ontwikkeld door Sony omdat er nood was naar kleinere formaten van geheugenkaarten voor fototoestellen, mobiele telefoons en de Playstation Portable. De Memory Stick Duo is iets kleiner dan een SD-kaart en ongeveer 2/3 van de lengte van de Memory Stick. Het eerste model had een opslagcapaciteit van 128MB en werd daarom al snel vervangen door de Memory Stick PRO Duo. Er volgende nog andere modellen die een snellere overdrachtssnelheid hadden.
Modellen
- Memory Stick Duo (°2002): maximale opslagcapaciteit van 128MB
- Memory Stick PRO Duo (°2003): komt voor in opslagcapaciteit van 512MB, 16GB en 32GB
- Memory Stick PRO-HG Duo (°2006): maximale opslagcapaciteit van 32GB, maar heeft een grote overdrachtssnelheid
- Memory Stick XC (°2009): maximale opslagcapaciteit van 2TB
- Memory Stick PRO-HG Duo HX (°2011): komt voor in opslagcapaciteiten van 8GB, 16GB en 32GB en wordt door de fabrikant de snelste memory card genoemd.
Kenmerken:
- Periode: sinds 2002
- Afmetingen:
- breedte: 2 cm
- lengte: ongeveer 3 cm
- dikte: ongeveer 0,2 cm
- Opslagcapaciteit: 128MB (Memory Stick Duo), 32GB tot 2TB (Memory Stick XC)
- Uiterlijke kenmerken: lijkt op de Memory Stick, maar is ong. 30% kleiner. De naam van het model staat meestal op de drager.
- Referenties:
Memory Stick Micro (M2) (2006-2011)
De Memory Stick Micro is het meest kleine formaat van de Memory Stick, gelanceerd door Sony en SanDisk. Het werd vooral gebruikt in PDA's (zakcomputers) en mobiele telefoons. Het kwam in verschillende opslagcapaciteiten en modellen:
- Memory Stick Micro: had opslagcapaciteiten van 64MB, 128MB, 256MB, 512MB, 1GB, 2GB, 4GB, 8GB en 16GB.
- Memory Stick XC Micro en Memory Stick XC-HG Micro hadden een opslagcapaciteit tot 2TB
In 2009 kondigde Sony aan dat de Sony Ericsson telefoons microSD zouden gebruiken in plaats van de Memory Stick Micro en vanaf 2011 was het formaat niet meer beschikbaar.
Kenmerken:
- Periode: van 2006 tot 2011
- Afmetingen:
- breedte: 12 mm
- lengte: 15 mm
- dikte: 1,2 mm
- Opslagcapaciteit: van 64MB tot 2TB
- Uiterlijke kenmerken: een kleine versie van de Memory Stick Duo
- Referenties:
