Publicatie:Hoofdconclusies na visie-interviews over de ontsluiting van gedigitaliseerde kranten
In het kader van het project Nieuwe Tijdingen onderzochten de Vlaamse Erfgoedbibliotheken en meemoo, Vlaams instituut voor het archief samen met collectiebeheerders en andere experts de behoeften rond ontsluiting van gedigitaliseerde kranten. Na een eerste verkenningsronde die bestond uit deskresearch en een enquete, voerden we interviews uit met experts op het vlak van digitaal krantenerfgoed. Deze ‘visiegesprekken’ geven een beeld van het huidige en het toekomstige gebruik van gedigitaliseerde kranten, de noden voor de ontsluiting daarvan en aanbevelingen rond de opbouw van een krantenplatform. Dat is belangrijke input voor de ontwikkeling van een kranteninterface voor Het Archief, het platform waarop meemoo gedigitaliseerd materiaal ontsluit.
| Titel | Hoofdconclusies na visie-interviews over de ontsluiting van gedigitaliseerde kranten (Voorkeurstitel) |
| Locatie | |
| Uitgever | |
| Jaar van uitgave | 2021 |
| Rechten | CC-BY-SA |
| Persistent ID |
Auteur
Sophia Rochmes (Vlaamse Erfgoedbibliotheken)
Interviews
De bedoeling van de visie-interviews was een beeld te krijgen van het huidige en toekomstige gebruik van gedigitaliseerde kranten, de noden voor de ontsluiting daarvan en aanbevelingen rond de opbouw van een krantenplatform.
De negen interviews werden in de loop van april en mei 2021 afgenomen door Sophia Rochmes, projectleider van het project Nieuwe Tijdingen. De geïnterviewden waren medewerkers van collectiebeherende partners met een toekomstgerichte visie, personen met ervaring in het maken van krantenplatforms of geavanceerd gebruik daarvan, en personen met technische know-how. Concreet ging het om medewerkers van:
- Bibliothèque nationale Luxembourg;
- Ghent Centre for Digital Humanities / KBR;
- Koninklijke Bibliotheek (Nederland);
- KU Leuven — Artes;
- KU Leuven — Libis;
- Meemoo, Vlaams instituut voor het archief;
- Openbare Bibliotheek Brugge;
- Universiteitsbibliotheek Gent;
- Vlaamse Erfgoedbibliotheken.
Hoofdconclusies
De visie-interviews leverden tien hoofdconclusies op:
1. Gedigitaliseerde kranten trekken zeer veel eindgebruikers aan.
- In vergelijking met ander gedigitaliseerd erfgoedmateriaal zoals boeken en tijdschriften, kennen gedigitaliseerde kranten een hoger gebruik, zowel van algemene gebruikers als van Digtal Humanities-onderzoekers.
2. De data-infrastructuur vormt de basis voor alles wat volgt.
- De data-infrastructuur voor de digitale assets moet vanaf het begin goed doordacht zijn.
- In de datastructuur moet flexibiliteit worden ingebouwd die geschikt moet zijn voor verschillende doeleinden, van conservering tot presentatie tot data-uitwisseling. De mogelijkheid om aan te passen, te updaten en te migreren is de sleutel.
- De datastructuur moet de gelaagde structuur van kranten weerspiegelen. Eén serie (titel) omvat veel objecten (edities), die zelf op verschillende manieren kunnen worden gesegmenteerd (bijvoorbeeld pagina's vs. artikels). Kranten combineren meerdere gegevenstypen, waaronder teksten, afbeeldingen en tabellen.
3. Eén interface kan niet aan alle behoeften van gebruikers voldoen.
- Eén algemene interface mag niet te ingewikkeld worden door de aanwezigheid van functionaliteiten voor gespecialiseerde gebruikers.
- Gespecialiseerde functionaliteiten of diensten voor gevorderde gebruikers kunnen via een aparte pagina worden aangeboden, bijvoorbeeld via een een dataservice-pagina met downloadbare datasets.
4. Voor een krantenviewer hoef je het wiel niet opnieuw uit te vinden.
- Er zijn voldoende bestaande oplossingen die waar nodig kunnen worden aangepast, vanuit open-source IIIF-viewers tot propriëtaire software.
5. Werken met IIIF is belangrijk voor vandaag en de toekomst.
- IIIF zorgt voor een snellere beeldweergave.
- IIIF biedt een meerwaarde voor huidig en toekomstig gebruik, en is een goede investering van tijd en moeite.
6. Data is koning.
- Het initiatief Collections as Data staat centraal in de toekomstige presentatie van erfgoedcollecties, inclusief krantencollecties.
- De ruwe data en de kwaliteit ervan zijn van het allergrootste belang. Toeters en bellen, zoals visualisatietools, storytelling-applicaties en op maat gemaakte API's kunnen leuk zijn om te hebben, maar de data zijn de essentie.
7. Het aanbieden van downloadbare datasets in een standaardformaat is belangrijk, maar er is geen consensus over welk formaat te gebruiken.
- Datasets moeten in minimaal één gestandaardiseerd open formaat worden aangeboden.
- Er bestaat geen consensus over welke formaten het belangrijkst of het meest duurzaam zijn voor de toekomst.
- Het 'beste' formaat is afhankelijk van de behoeften van de individuele gebruiker, en deze variëren sterk.
8. Transparantie is essentieel.
- Informatie over de beschikbare inhoud, gebruiksvoorwaarden en welke diensten beschikbaar zijn, moet duidelijk vermeld worden op het platform.
9. Gebruikersaccounts bieden een grote meerwaarde.
- Accounts kunnen platformbeheerders inzicht geven in hoe gebruikers de gedigitaliseerde kranten gebruiken.
- De gebruiksvoorwaarden kunnen worden aangepast aan het type gebruikersaccount. Een betere toegang of functionaliteit kan worden aangeboden, bijvoorbeeld voor onderwijs- en onderzoeksdoeleinden.
- Er zou geen account nodig moeten zijn om toegang te krijgen tot inhoud uit het publiek domein of om gegevens en datasets te downloaden die in het publiek domein zijn.
- Accounts zijn nodig om bepaalde functionaliteiten mogelijk te maken, zoals het aanmaken en opslaan collecties of het opslaan van zoekparameters.
10. In de toekomst zullen de gebruikers naar de data komen, in plaats van dat de data naar hen toe komen.
- Gegevensverwerking wordt aangeboden via de server, naast of in plaats van downloadbare datasets.
- Algoritmen worden geüpload en toegepast op de gegevens, en de resultaten zullen gedownload worden.
- Dit verzekert dat actuele gegevens worden gebruikt en biedt bescherming met betrekking tot auteursrechten.
Aanvullende informatie
- Aanvullende informatie vind je in een nieuwsbericht op de website van de Vlaamse Erfgoedbibliotheken.
- De poster Connecting hidden newspaper collections and digital humanists - building blocks for a newspaper interface (Sophia Rochmes en Montaine Denys, Vlaamse Erfgoedbibliotheken), kun je downloaden door HIER te klikken.
- Andere aanvullende informatie over de hoofdconclusies kun je downloaden door HIER te klikken.