Kunstenaarspublicaties

Auteur

Sara Clissen, projectcoördinator voor het project Kunstenaarspublicaties door/met/van kunstenaars in de bibliotheek van het Middelheimmuseum.

Project

Naar aanleiding van het project Kunstenaarspublicaties door/met/van kunstenaars in het kader van de inhaalbeweging digitale collectiedata (2022-2023) registreert, digitaliseert en ontsluit het Middelheimmuseum de deelcollectie Kunstenaarspublicaties. Aan het begin van dit project was 60 % van de deelcollectie op bibliotheekniveau ontsloten. Op objectniveau was de deelcollectie kunstenaarspublicaties niet ontsloten. Bijzonder aan deze publicaties is dat ze vaak balanceren op de grens publicatie - erfgoedobject en daardoor een dubbele status krijgen: publicatie én kunstwerk. Om deze tweeledige identiteit te kunnen weergeven hebben we in de inhaalbeweging extra aandacht voor het dataprofiel. Bovendien willen we deze dubbele status van de kunstenaarspublicaties ontsluiten, zodat dit ook zichtbaar wordt voor het grote publiek.

De deelcollectie Kunstenaarpublicaties is een onderdeel van de bibliotheekcollectie van het Middelheimmuseum. Deze deelcollectie is stelselmatig gegroeid vanaf het ontstaan van de bibliotheek in 1951. Deze publicaties zijn aangekocht bij, geschonken door of geruild met kunstenaars, uitgevers of culturele instellingen in binnen- en buitenland. Voor de aanvang van het project Kunstenaarspublicaties door/met/van kunstenaars werden deze publicaties niet gericht verzameld en was de omvang van deze deelcollectie niet gekend.

Door de samenwerking met ArchiVolt (onderzoeksgroep van de Koninklijke Academie Antwerpen en gevormd door Johan Pas en Nico Dockx) weten we dat deze deelcollectie momenteel bestaat uit ruwweg 1.700 titels. In deze deelcollectie onderscheiden we verschillende types kunstenaarspublicaties: kunstenaarsboeken; kunstenaarscatalogi; kunstenaarspagina’s en -inserts; kunstenaarstijdschriften en zines; efemera zoals postkaarten, affiches en uitnodigingen; audiovisuele materialen zoals dvd's, cd's en lp's. In al deze kunstenaarspublicaties neemt de kunstenaar een vorm van auteurschap op. De handleiding om deze verschillende types te herkennen volgt later.

Dataset

In het kader van het project van het Middelheimmuseum binnen de inhaalbeweging digitale collectiedata stelde het Middelheimmuseum invulinstructies op voor de deelcollectie Kunstenaarspublicaties. Deze invulinstructies zijn breed toepasbaar op vergelijkbare collecties samengesteld uit o.a. boeken, tijdschriften, eenbladige publicaties en kranten. De deelcollectie Kunstenaarspublicaties is een veelzijdige collectie die momenteel bestaat uit 1690 titels: 1118 kunstenaarsboeken; 499 kunstenaarscatalogi en 73 zines, audiovisuele media en kunstenaarspagina’s. In de opmaak van het dataprofiel werd er rekening gehouden met deze diverse types kunstenaarspublicaties als dataset, zodat de registratie op een uniforme manier kan gebeuren. Deze deelcollectie is niet exhaustief en groeit jaarlijks aan.

De deelcollectie bestaat uit een uiteenlopend geheel van dragers waarvan het merendeel gedrukt is op papier en/of karton, maar ook plastic, metaal en vinyl zijn vertegenwoordigd in deze collectie. Een groot gedeelte van deze kunstenaarspublicaties heeft het uitzicht van een conventionele publicatie, toch zijn er uitzonderingen wat betreft formaat en bindwijze. In de collectie zijn er publicaties die samengehouden worden door onder meer een schoendoos, grote kartonnen mappen, stoffen en metalen omslagen. We probeerden deze veelzijdigheid vast te leggen in een dataprofiel. Omwille van de complexiteit van deze objecten kozen we ervoor om twee dataprofielen uit te werken: een ideaal en een pragmatisch dataprofiel. In de eerste fase werkten we het ideaal dataprofiel uit waarbij we vertrokken vanuit de dubbele status van object en publicaties. Om deze dubbele status te registreren maakten we gebruik van twee verschillende registratiesystemen: Axiell Collections en Brocade. In de tweede fase focusten we op één dataset, namelijk die van publicaties. Deze keuze werd gestuurd door de nood aan uniforme registratie van deze diverse deelcollectie, maar ook vanwege de technische haalbaarheid en de timing van het project. Om de complexiteit van deze publicaties duidelijk weer te geven en zo volledig mogelijk te registreren, streeft het Middelheimmuseum naar het gebruik van het ideale dataprofiel. Het ideale dataprofiel, met bijbehorende context, is terug te vinden op de projectpagina van dit project.

Gebruik

Onze bibliotheekcollectie wordt voornamelijk gebruikt door eigen personeel uit de cel collectie, maar ook door onderzoekers, studenten, gidsen en museumbezoekers.

Het pragmatisch dataprofiel is opgesteld voor collectiebeherende instellingen met een vergelijkbare collectie en kan als leidraad dienen om kunstenaarspublicaties te registreren om zo een gestructureerd overzicht te krijgen van een volledige (deel)collectie en de doorzoekbaarheid te verbeteren.

Voor het pragmatisch dataprofiel werd het ideaal dataprofiel als basis gebruikt. In het pragmatische dataprofiel ligt de nadruk op (het invulboek) publicaties. Deze keuze werd gemaakt in samenspraak met een adviesraad en werd gestuurd door de timing van het project en door het onderwerp van dit project: publicaties gemaakt door kunstenaars. Hoewel oneigenlijk voor dit profiel, nemen we in dit dataprofiel de uiterlijke kenmerken en context van de kunstenaarspublicatie op. Zo wordt het duidelijk dat de kunstenaarspublicatie vaak onderscheiden kan worden van een gewone publicatie omdat het deel uitmaakt van een artistiek oeuvre van een kunstenaar. Deze informatie kan worden opgenomen in slechts één veld: annotatie. We raden dan ook aan deze informatie op een gestructureerde manier uit te schrijven zodat het overzichtelijk blijft.

Dataprofiel

#	Invulboek		Brocade			technische eigenschappen			beschrijvingsregels
#	element	veld	element	veld	voorbeeld	data type	verplicht	herhaalbaar	terminologie	invulinstructie
1.	Objectcategorie	Term Objectcategorie	Beschrijvend > lidmaatschappen	Lidmaatschappen	Zebra (publicatie) Tento (tentoonstellingscatalogus)	Trefwoordenlijst	verplicht	uniek	Eigen thesaurus	Kies uit een lijst een lidmaatschap. Een publicatie kan meerdere lidmaatschappen krijgen en zo onder meerdere deelverzamelingen geplaatst worden.
2.	Type	Drager	Beschrijvend > Drager(s)	Drager(s)	Paper (Papier) Disk (Diskette, USB-stick)	Trefwoordenlijst	Verplicht	herhaalbaar	Eigen richtlijnen	In elke beschrijving wordt de fysieke drager aangegeven. Kies uit een lijst.
3.	Tekstformaat	Taal	Beschrijvend > Taal van de inhoud	taal van de inhoud	dut [= Nederlands] eng [= Engels]	lijst	verplicht	herhaalbaar	MARC 21 standaardlijst van taalcodes	Neem hier de taal op waarin de publicatie geschreven is. Bij meertalige teksten worden alle talen opgenomen. Als de taal van de inhoud niet kan achterhaald worden, dan wordt de taalcode und (undetermined) toegekend.
4.	Titel	Hoofdtitel	Beschrijvend > Titel(s) > Titel	Titel	8 Arbeiten von Lawrence Weiner Herman de Vries : random shapes	Vrije tekst	verplicht	uniek	RDA	Titelgegevens worden letterlijk van de titelpagina overgenomen. Drukfouten in de titel worden onveranderd overgenomen van de titelpagina. Het gebruik van hoofdletters in de titel wordt alleen toegepast bij Duitse titels. Ondertitels worden gescheiden door (spatie) : (spatie).
5.	Titel	Type titel	Beschrijvend > Titel(s) > Type	Type	hoofdtitel : ondertitel secundaire titel	Trefwoordenlijst	verplicht	uniek	RDA	Duid het soort titel aan. De meest voorkomende mogelijkheden zijn: een originele titel, hoofdtitel : ondertitel, secundaire titel en paralleltitel.
6.	Auteursvermelding	Auteur	Beschrijvend > Personele auteur(s) > Familienaam	Familienaam	Visch Broodthaers	Authority Record Vrije tekst	verplicht	herhaalbaar	Authority record RDA	Personele auteurs worden ingevoerd als platte tekst of als authority record. Voor kunstenaars worden authority records aangemaakt. Als er voor een persoonsnaam een authority record gebruikt wordt in het auteursveld, dan wordt in principe gekozen voor een verwijzingsterm die overeenkomt met de vorm die voorkomt op de titelpagina. Als er meerdere auteurs zijn, neem je de auteursnamen op in de volgorde zoals ze in de auteursvermelding van de publicatie voorkomen.
7.	Auteursvermelding	Auteur	Beschrijvend > Personele auteur(s) > Voornaam	Voornaam	Henk Marcel	Authority Record Vrije tekst	verplicht	herhaalbaar	Authority record RDA	Personele auteurs worden ingevoerd als platte tekst of als authority record. Voor kunstenaars worden authority records aangemaakt. Als er voor een persoonsnaam een authority record gebruikt wordt in het auteursveld, dan wordt in principe gekozen voor een verwijzingsterm die overeenkomt met de vorm die voorkomt op de titelpagina. Als er meerdere auteurs zijn, neem je de auteursnamen op in de volgorde zoals ze in de auteursvermelding van de publicatie voorkomen.
8.	Auteursvermelding	Functie auteur	Beschrijvend > Personele auteur(s) > Functie	Functie	aut [= Primaire auteur] pht [= fotograaf] ill [= Illustrator] edt [= Editor]	Trefwoordenlijst	verplicht	herhaalbaar	MARC21, relatorcodes	De specifieke verantwoordelijkheid van een auteur voor een werk wordt aangegeven met een gecodeerde auteursfunctie. Per auteur wordt maar één auteursfunctie opgenomen. Kies uit de lijst auteursfuncties.
9.	Auteursvermelding	Corporatieve auteur	Beschrijvend > Corporatieve Auteur(s) > Naam	Naam	Wide White Space Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen	Authority Record	verplicht	herhaalbaar	Authority record RDA	Om als corporatieve auteur opgenomen te kunnen worden moet de corporatie als auteur worden genoemd op de titelpagina van de publicatie. De corporatieve auteur wordt altijd ingevoerd met een authority record.
10.	Auteursvermelding	Functie corporatieve auteur	Beschrijvend > Corporatieve Auteur(s) > Functie	Functie	aut [= Primaire auteur] pht [= fotograaf] edt [= Editor] art [= kunstenaar]	Trefwoordenlijst	verplicht	herhaalbaar	MARC21, relatorcodes	De specifieke verantwoordelijkheid van een auteur voor een werk wordt aangegeven met een gecodeerde auteursfunctie. Per auteur wordt maar één auteursfunctie opgenomen. Kies uit de lijst auteursfuncties.
11.	Publicatie	Uitgever	Beschrijvend > Impressum > Uitgever	Uitgever	Imschoot	Vrije tekst	verplicht	uniek	RDA	Neem de naam van de uitgever onverkort over, in eerste instantie van de plaats waar ook de titel voorkomt. Commerciële aanduidingen zoals N.V., BVBA worden onverkort overgenomen, evenals initialen. Als een publicatie een gezamelijk uitgave is van twee uitgeverijen, worden beide uitgeverijen opgenomen zoals op titelpagina vermeld (al dan niet met een koppelteken of schuine streep ertussen).
12.	Publicatie	Plaats uitgave	Beschrijvend > Impressum > Plaats	Plaats	Gent New York, N.Y.	Vrije tekst	verplicht	uniek	RDA	Neem exact over zoals vermeld in de publicatie. Er wordt slechts één plaats van uitgave ingevoerd. Indien er meer dan één plaats vermeld wordt, neem de eerstgenoemde. In sommige gevallen wordt een bijkomende geografische aanduiding vermeld - zoals bij Amerikaanse steden.
13.	Publicatie	Jaartype	Beschrijvend > Impressum > Type	Type	YYYY [ YYYY?] (onzeker 1 jaar)	Trefwoordenlijst	niet verplicht	uniek	Eigen richtlijnen	Wanneer het exacte jaartal gekend is vul YYYY in. Wanneer het exacte jaartal niet gekend is, kies uit een lijst met jaartypes.
14.	Publicatie	Datum - jaar uitgave	Beschrijvend > Impressum > Jaar	Jaar	1963	Getal	verplicht	uniek	RDA	Het jaar van uitgave wordt overgenomen in Arabische cijfers. Romeinse cijfers worden omgezet. Neem de meest recente datum van uitgave.
15.	Omvang	Aantal pagina's	Beschrijvend > Collatie > Omvang	Omvang	175 p. 1 v. (<NP>) (1 volume niet gepagineerd) 1 <FR> (1 folder)	Vrije tekst Taalonafhankelijke code	verplicht	uniek	RDA	Noteer hier de omvang van de publicatie. In dit veld worden de belangrijkste delen aangeduid. De vermelding van de omvang gebeurt zoveel mogelijk met taalonafhankelijke codes (uitzondering p. en v.).
16.	Omvang	Illustraties	Beschrijvend > Collatie > Illustraties	Illustraties	ill.		verplicht	uniek	RDA	Het illustratiemateriaal wordt in de collatie, in het veld illustraties, vermeld met de verkorte aanduiding ill. Als er geen illustraties in de publicatie staan, wordt dit veld leeggelaten.
17.	Afmetingen	Vermelding afmetingen	Beschrijvend > Collatie > Afmetingen (cm)	Afmetingen (cm)	21 x 30 cm	Vrije tekst	niet verplicht	uniek	RDA	Het formaat van de publicatie wordt normaal niet aangegeven. Als het bijzondere karakter van de afmetingen interessant of afwijkend zijn, dan kunnen de afmetingen wel worden opgenomen. Als afmetingen worden de uiterste maten van de boekband opgenomen - hoogte x breedte, uitgedrukt in centimeter, afgerond naar de hogere eenheid.
18.	Begeleidend materiaal	Beschrijving begeleidend materiaal	Beschrijvend > Collatie > Begeleidende materiaal	Begeleidend materiaal	1 map 1 <CR> (1 cd-rom) 1 <FR> (1 folder)	Vrije tekst Taalonafhankelijke code	verplicht	herhaalbaar	Eigen richtlijnen RDA	Alle begeleidend materiaal wordt vermeld in het veld 'Begeleidend materiaal'. Het gaat om losse bijlagen, maar evengoed om aanvullend materiaal op een cd-rom. Gebruik zo veel mogelijk taalonafhankelijke codes.
19.	Publicatienummer	ISBN	Beschrijvend > Bibliografische nummer(s) > Nummer	Nummer	90-02-14531-4	Vrije tekst	verplicht	uniek	RDA	Noteer het ISBN nummer. Als in het werk zowel een ISBN-10 en ISBN-13 staat, wordt alleen het ISBN-13 opgenomen.
20.	Publicatienummer	ISBN	Beschrijvend > Bibliografische nummer(s) > Type	Type	ISBN-10 ISBN-13	Trefwoordenlijst	verplicht	herhaalbaar	RDA	Kies uit een lijst van types bibliografische nummers.
21.	Objectnaam	Term Objectnaam	Onderwerpen	Onderwerpen	Kunstenaarspublicatie	Trefwoordenlijst	verplicht	uniek	Eigen richtlijnen	Kies het algemeen overkoepelende publicatietype 'kunstenaarspublicatie'.
22.	Onderwerp	Toelichting onderwerp	Onderwerpen	Onderwerpen	Kunst (UDC: 70) Beeldhouwwerken (beeldmateriaal) (AAT: 300047090)	Trefwoordenlijst	verplicht	herhaalbaar	AAT UDC	Vul hier de onderwerpen van de publicatie in. Gebruik hiervoor thesauri zoals AAT en UDC.
23.	Plaatsing	Naam bibliotheek	Plaatsing > Nieuw plaatskenmerk > instelling: genre	Instelling: genre	MID_kmo MID_Rariora	Vrije tekst	verplicht	uniek	Eigen richtlijnen	Vul hier de naam van de instelling in. Dit is altijd een combinatie van een acroniem van een catalografische instelling en een identificatie.
24.	Plaatsing	Standplaats	Plaatsing > Nieuw plaatskenmerk > Plaatskenmerk	Plaatskenmerk	MID_kmo_Wortelkamp 72/1126 MID_kmo_Buisman 98/585	Vrije tekst	verplicht	uniek	Eigen richtlijnen	Vul hier het specifieke plaatskenmerk in de bibliotheek in.
25.	Objectnummer	Waarde Objectnummer	Plaatsing > Nieuw plaatskenmerk > Exemplaar 1 > Nummer	Nummer > type: Inventarisnummer en/ of streepjescode	72/1126 98/585	Vrije tekst	verplicht	uniek	Eigen richtlijnen	Dit veld moet ingevuld worden. De nummers moeten uniek zijn. Spreek de nummering intern af.
26.	Tekstformaat	Bindwijze	Plaatsing > Nieuw plaatskenmerk > Annotatie	Annotatie	Ringband Linnen	Vrije tekst	niet verplicht	herhaalbaar	Eigen richtlijnen	De bindwijze wordt normaal niet opgenomen. Wanneer de bindwijze afwijkend is, kan deze opgenomen worden in het annotatieveld. Gebruik een lijst met standaardtermen.
27.	Fysieke kenmerken	Annotatie	Plaatsing > nieuw plaatskenmerk > exemplaar 1 > Annotatie	Annotatie	De omslag is gedecoreerd met uitscheurde papiersnippers. Kunstenaarspagina op p. 5-6, blauwe strepen verspreidt over de twee pagina's.	Vrije tekst	niet verplicht	herhaalbaar	Eigen richtlijnen	Maak een beschrijving van de vormelijke of uiterlijke eigenschappen van het object. Gebruik correcte spelling en leestekens. Geef eerst de meest in het oog springende fysieke kenmerken. Ook algemene informatie over de techniek, constructie, de werking, het kleurgebruik en de decoratie zijn relevant.
28.	Oplagenummer	Annotatie	Plaatsing > nieuw plaatskenmerk > exemplaar 1 > Annotatie	Annotatie	4<N>250 (Nr. 4/250) ?<N>250 (Nr. ?/250)	Taalonafhankelijke code Getal	niet verplicht	uniek	Eigen richtlijnen	Noteer hier de oplage van de publicatie. Gebruik, naast getallen, een taalonafhankelijke code. Is één van de twee nummers niet gekend, vul een vraagteken in.
29.	Opschrift	Annotatie	Plaatsing > nieuw plaatskenmerk > exemplaar 1 > Annotatie	Annotatie	<AV>... (Met aantekening van ...) Lawrence Weiner <DBT> Menno Meewis (Met opdracht van Lawrence Weiner aan Menno Meewis) <S> (Met handtekening van ...)	Taalonafhankelijke code Vrije tekst	niet verplicht	herhaalbaar	Eigen richtlijnen	Noteer hier wat voor soort opschrift het is. Maak hiervoor gebruik van taalonafhankelijke codes of van een lijst met standaardtermen naar afspraak binnen de organisatie. Noteer, indien mogelijk, de naam van de vervaardiger van het opschrift en eventueel aan wie gericht. Noteer indien van toepassing de inhoud van het opschrift.
30.	Context	Annotatie	Plaatsing > Nieuw Plaatskenmerk > Annotatie	Annotatie	Deze publicatie is resultaat van een intense samenwerking tussen Sol Lewitt en Robert Smithson. Deze publicatie werd in 1976 voorgesteld tijdens een opening in Other Books and So (Amsterdam) en werd daar ook verkocht.	Vrije tekst	niet verplicht	herhaalbaar	Eigen richtlijnen	Noteer hier contextuele informatie over de publicatie, zoals: reden vervaardiging; zeldzaamheid; kunstenaars die aan de publicatie meewerkten maar niet opgenomen zijn in het colofon; distributie van de publicatie. Indien van toepassing, noteer de bron waar deze informatie te vinden is.
31.	Deelname events	Annotatie	Plaatsing > nieuw plaatskenmerk > exemplaar 1 > Annotatie	Annotatie	Deze publicatie werd getoond tijdens de tentoonstelling 'BOOKSHOWBOOKSHOP' georganiseerd door Be-Part, Platform voor actuele kunst (Waregem) van 2012-04-15 tot 2012-06-10	Vrije tekst	niet verplicht	herhaalbaar	Eigen richtlijnen ISO 8601	Noteer hier tijdens welke gebeurtenis (tentoonstelling, onderzoek, lezing,...) deze publicatie is gebruikt. Neem de titel op, net als de officiële instellingsnaam en de plaatsnaam. Gebruik de Nederlandstalige plaatsnaam, Noteer de periode van de duur van het event en gebruik voor de datumnotatie ISO8601: jjjj-mm-dd of jjjj-mm of jjjj.
32.	Verwerving	Taxatie	Plaatsing > Nieuw Plaatskenmerk > Exemplaar 1 > Interne noot	Interne noot	49,50 EUR 210 EUR	Vrije tekst	niet verplicht	uniek	CEST invulboek	De prijs in euro-waarde wordt opgenomen in Arabische cijfers gevolgd door de code EUR. Tussen het bedrag en de code komt een spatie. Decimalen na een komma worden opgenomen.
33.	Verwerving	Toelichting verwerving	Plaatsing > Nieuw Plaatskenmerk > Exemplaar 1 > Interne noot	Interne noot	<ACQ> (verwerving) ... <GBV> ... (geschenk van ... aan ...)	Taalonafhankelijke code Vrije tekst	niet verplicht	uniek	CEST invulboek Eigen richtlijnen	Vermeld hoe het object door de instelling is verworven. Gebruik taalonafhankelijke codes of maak gebruik van een lijst met standaardtermen.
34.	Verwerving	Bron verwerving	Plaatsing > Nieuw Plaatskenmerk > Exemplaar 1 > Interne noot	Interne noot	Middelheim promotors Nico Dockx	Vrije tekst	niet verplicht	uniek	CEST invulboek	Geef de officiële of de meest gebruikte naam en voorna(a)m(en) in het geval van een persoon, of gebruik de officiële naam van de instelling
35.	Verwerving	Datum verwerving	Plaatsing > Nieuw Plaatskenmerk > Exemplaar 1 > Interne noot	Interne noot	2015-06-28	Vrije tekst	niet verplicht	uniek	CEST invulboek	Gebruik volgens ISO 8601 voor een datum het formaat: JJJJ-MM-DD
36.	Conditie	Annotatie	Plaatsing > nieuw plaatskenmerk > exemplaar 1 > Interne noot	Interne noot	<INC> (onvolledig) <COND> de omslag is gescheurd. Gecontroleerd op 2023/01/09 (beschadigd: de omslag is gescheurd. Gecontroleerd op 2023/01/09)	Taalonafhankelijke code Vrije tekst	niet verplicht	herhaalbaar	Eigen richtlijnen	Maak gebruik van taalonafhankelijke codes en vul verder aan met tekst. Noteer kort en bondig wat de condtie en/ of schade is.
37.	Beperkingen gebruik	Annotatie	Plaatsing > nieuw plaatskenmerk > exemplaar 1 > Interne noot	Interne noot	Onderzoekers krijgen alleen toegang onder begeleiding. Bij het bekijken van het object dienen handschoenen gedragen te worden	Vrije tekst	niet verplicht	herhaalbaar	Eigen richtlijnen	Noteer hier informatie met betrekking op het gebruik van de publicatie. Neem dit op in de interne noot of koppel deze informatie aan het plaatskenmerk.
38.	Aanbevelingen	Annotatie	Plaatsing > nieuw plaatskenmerk > exemplaar 1 > Interne noot	Interne noot	Open niet meer dan 90 graden, de binding is fragiel. De pagina's tijdens de tentoonstellingen beurtelings openleggen.	Vrije tekst	niet verplicht	herhaalbaar	Eigen richtlijnen	Noteer hier algemene aanbevelingen met betrekking tot de publicatie of specifieke eisen i.v.m. het bewaren en/ of tentoonstellen van de publicaties.
39.	Conserveringsprioriteit	Annotatie	Plaatsing > nieuw plaatskenmerk > exemplaar 1 > Interne noot	Interne noot	Urgent, moet terug ingebonden worden.	Vrije tekst	niet verplicht	herhaalbaar	Eigen richtlijnen	Noteer conserveringsprioriteit, maak hiervoor eventueel gebruik van een lijst met standaardtermen. Vul kort aan welke actie ondernomen moet worden.
40.	Beschrijving conservering	Annotatie	Plaatsing > nieuw plaatskenmerk > exemplaar 1 > Interne noot	Interne noot	Voorblad is verstevigd met Japans papier	Vrije tekst	niet verplicht	herhaalbaar	Eigen richtlijnen	Noteer hier welke conserveringsbehandelingen de publicatie ondergaan heeft. Voeg, indien mogelijk, het restauratiedossier toe.