Publicatie:Project Persistente identificatie

Samenvatting

Dit project onderzocht of persistente URI’s het beheer en de uitwisseling van informatie over kunstwerken in tien verschillende databanken eenvoudiger maakt.

Referentie

Titel	Project Persistente identificatie (Voorkeurstitel)
Locatie	[ ]
Uitgever	PACKED vzw
Jaar van uitgave	2014
Rechten	CC-BY-SA
Persistent ID

Trefwoorden

gevalstudie | museumcollecties | linked (open) data | toegang en hergebruik | Standaard:AAT | Standaard:VIAF | Standaard:RKDartists | Standaard:ODIS |

Auteur(s)

• Bert Lemmens(PACKED)
• Alina Saenko (PACKED)
• Joris Janssens (PACKED)

Partners

• VKC, KMSKA, MSK Gent, Groeningemuseum,
• CAHF, M HKA, Middelheimmuseum, S.M.A.K., Mu.ZEE,
• LUKAS,
• Collectie Vlaamse Gemeenschap

Status

Het project Persistente Identificatie werd gerealiseerd met steun van de Vlaamse overheid. De resultaten van het project waren gepresenteerd aan de partners in oktober 2014 en gedetailleerd beschreven in het eindrapport.

• Project Persistente identificatie. Eindrapport. PACKED. 2014
• Project Persistente identificatie. Bijlage 1. Analyse van de beschikbare standaardterminologieën. PACKED. 2014
• Project Persistente identificatie. Bijlage 2. Tussentijds rapport. PACKED. 2014
• Project Persistente identificatie. Bijlage 3. Onderzoek update scenario’s. PACKED. 2014
• Project Persistente identificatie. Bijlage 4. Update Adlib. V 1.2 (EN) PACKED. 2014
• Project Persistente identificatie. Bijlage 5. Update TMS. PACKED. 2014
• Project Persistente identificatie. Bijlage 6. Update CollectiveAccess. PACKED. 2014
• Project Persistente identificatie. Bijlage 7. Functionele eisen demonstrator. PACKED. 2014
• Project Persistente identificatie. Abstract. PACKED. 2014
• Project Persistente identificatie. Presentatie. PACKED. 2014

Doelstelling

Dit project onderzocht of persistente URI’s het beheer en de uitwisseling van informatie over kunstwerken in tien verschillende databanken eenvoudiger maakt. De centrale onderzoeksvraag was of het gebruik van persistente URI’s:

• beheer van collectiedata stroomlijnt;
• uitwisseling van collectiedata efficiënter maakt; en
• dynamische verwerking van collectiedata in andere websites of mobiele toepassingen makkelijker maakt.

Uitgangspunt: Persistente URI’s

Een ‘webadres’ (Uniform Resource Identifier of URI) heeft twee functies:

1. het geeft een document een ‘naam’ die het document uniek identificeert op het web;
2. het bepaalt de ‘locatie’ van het document op een computer die verbonden is met het web.

Wanneer je het webadres van een document deelt met andere organisaties of systemen wordt de onveranderlijkheid van de ‘naam’ en de ‘locatie’ essentieel. Je wil immers vermijden dat zo een document ontoegankelijk wordt voor anderen omdat het webadres na een tijdje verandert. Om webadressen zo onveranderlijk mogelijk te maken werden de afgelopen jaren een reeks goede praktijken ontwikkeld (Cf. D7.1.3 - Study on persistent URIs, with identification of best practices and recommendations on the topic for the MSs and the EC). Die goede praktijken werden samengebracht onder het begrip persistente URI.

Een persistente URI is een webadres dat:

• volgens bepaalde regels werd samengesteld;
• een heldere en consistente structuur heeft;
• makkelijker te beheren en te gebruiken is;
• stabiel (onveranderlijk) en toegankelijk op lange termijn is.

De aanbevolen vorm voor een persistente URI is: http://[domein]/[type object]/[type document]/[identificatienummer]
waarbij:

• [domein] - de naam van de computer die verbonden is met het web;
• [type object] - het soort object waar het document over gaat;
• [type document] - het soort informatie dat het document over het object bevat ;
• [identificatienummer] - het unieke registratienummer voor het object.

Probleemstelling

Het project ‘Persistente identificatie’ vertrok vanuit het actieplan opgesteld ahv de resultaten van de Doorlichting van de onderbouw van de online catalogus en aanverwante publicaties van de VKC (21-01-2013). Er was nood om te onderzoeken of de normalisering en identificatie van gegevens over kunstwerken met behulp van persistente URI’s uit tien verschillende digitale collecties het beheer en de uitwisseling van deze gegevens in verschillende databanken makkelijker maakt en de integratie en online ontsluiting van collectiedata via een centrale data hub eenvoudiger maakt.

Binnen het project werden de volgende onderzoeksvragen geformuleerd:

1. Hoe maak je de negotiatie naar de juiste webpagina of afbeelding van een kunstwerk eenvoudiger met persistente URI’s?
2. Hoe verrijk je collectiedata met persistente URI’s?
3. Hoe los je slechte doorzoekbaarheid veroorzaakt door spelling- en naamsvarianten op met persistente URI’s?
4. Hoe maak je de registratie van objecten eenvoudiger met persistente URI’s?

Methodologie

1. Data export

Een projectmedewerker ging aan de slag met de data uit de 10 instellingen. In deze periode werd de data geanalyseerd en werden gegevens over inventarisnummers, kunstenaarsnamen, objectnamen en bewaarinstellingen gekoppeld aan persistente URI’s.

2. Decentraal beheer van persistente URI’s

Deze strategie sluit aan bij de principes die beschreven worden in de Aanbeveling over Linked Data Identifiers voor Museum Objecten door CIDOC in 2012 (Cf. Statement on Linked Data identifiers for museum objects), waarbij musea de recht en de plicht hebben om als een authority op te komen en om objecten uit hun collectie online persistent te identificeren.

3. Hergebruik van bestaande persistente URI’s uit externe standaardterminologieën

De concepten van Linked Open Data en Semantische Web werden binnen het project gerealiseerd ook door het hergebruik van bestaande persisitente URI’s voor gegevens die reeds online persistent geïdentificeerd werden werden binnen een specifieke externe standaardterminologie.

4. Demonstrator

In het project werd een aggregator ontwikkeld die de met persistente URI’s verrijkte collectiedata uit de tien instellingen aggregeert en verder verrijkt met contextuele data uit externe bronnen. Op die manier wordt onderzocht of het gebruik van persistente URI’s wel degelijk bijdraagt aan een betere doorzoekbaarheid en contextualisering van de collectiedata. De broncode van de demonstrator is te vinden op Github: Demonstrator

5. Resolver

Om aan te tonen dat persistente URI’s in de praktijk gebracht kunnen worden door kleine bewaarinstellingen werd er een Resolver-tool ontwikkeld, een eenvoudige webschil op een webserver die collectiemedewerkers toelaat om op een eenvoudige en gebruiksvriendelijke manier persistente URI’s te maken en te beheren. De broncode van de Resolver is opensource (gpl3) en is terug te vinden op Github: Resolver

Conclusies

Aan de hand van de resultaten van het onderzoek werden er volgende conclusies getrokken:

1. Door een onderscheid te maken tussen enerzijds URI’s voor ‘kunstwerken’ en anderzijds URI’s voor ‘data over kunstwerken’ kun je terugvinden welke databanken informatie over een kunstwerken beheren.
2. Door het gebruik van een URI voor het kunstwerk, kun je alle beschikbare beschrijvingen voor een kunstwerk gegroepeerd opvragen.
3. Met het proactief toekennen van een persistente URI voor beelden is voor collectiebeheerders een helder kader ontwikkeld om stapsgewijs beelden online te publiceren. Met behulp van de resolver kan op termijn opgevolgd worden hoeveel beelden werkelijk online staan.
4. Door gebruik van vier verschillende externe bronnen (VIAF, RKDartists&, ODIS, Wikidata) worden de identificatiegegevens van kunstwerken significant uitgebreid waardoor context en de vindbaarheid van de data gevoelig verbetert.
5. De doorzoekbaarheid van de collectiecatalogus verbetert door een betere herkenning met naamsvarianten van kunstenaars (zoeken op een naamsvariant geeft alle werken van een bepaalde kunstenaar).
6. De doorzoekbaarheid van de collectiecatalogus verbetert door betere herkenning van spellingsvarianten van objectnamen (zoeken op een spellingsvariant geeft alle werken van dit type).
7. De doorzoekbaarheid van de collectiecatalogus verbetert door het gebruik van genormaliseerde machineleesbare waarden voor dateringen.
8. Persistente URI’s maken de registratie van kunstwerken eenvoudiger, op voorwaarde dat de koppeling met externe bronnen geautomatiseerd wordt. Hierdoor kan de documentatie van contextuele informatie over kunstwerken beperkt worden.

Daarmee hebben de resultaten van het project ‘Persistente Identificatie’ kunnen aantonen hoe het gebruik van persistente URI’s het beheer van collectiedata stroomlijnt, de uitwisseling van collectiedata efficiënter maakt en de dynamische verwerking van collectiedata in andere websites of mobiele toepassingen makkelijker maakt.

Aanbevelingen

Om de aanbevelingen uit de doorlichting van de digitale collecties van de musea die deel uitmaken van de samenwerkingsverbanden VKC en CAHF verder te kunnen realisren en om een centrale datahub op te stellen, moeten de partnerinstellingen nog volgende noodzakelijke stappen zetten:

1. De collectiebeheersystemen moeten aangepast worden om de genormaliseerde identificatiegegevens die het project ‘Persistente identificatie’ opleverde op een duurzame wijze vast te leggen.
2. De genormaliseerde identificatiegegevens uit het project ‘Persistente Identificatie’ moeten opgenomen worden in de collectiebeheersystemen van de partnerinstellingen en verder geactualiseerd worden.
3. De kwaliteit van de data in de tien deelnemende instelling moet verder verbeterd worden.
4. De Resolver-tool dient toegepast te worden om de in het kader van het project toegekende persistente URI’s te kunnen activeren, gebruiken en beheren.

Contactgegevens

• Bert Lemmens, meemoo, Kleindokkaai 9a, 9000 Gent, E: bert.lemmens@meemoo.be, T: ++32 (0)9 298 05 01
• Alina Saenko, meemoo, Kleindokkaai 9a, 9000 Gent, E: alina.saenko@meemoo.be T: ++32 (0)9 298 05 01