Publicatie:Publiekdomeindag 2019
Professionelen in de erfgoedsector willen hun missie vervullen door hun collecties te ontsluiten, maar worden hierin vaak belemmerd door verwarring omtrent auteursrecht. Publiekdomeindag is een initiatief dat wil bijdragen tot de bewustzijnsvorming rond publiek domein en wil de erfgoedsector ondersteunen in het beschikbaar maken van out-of-copyright erfgoedcollecties.
In januari 2019 hielden we een studienamiddag rond ‘Auteursrecht voor erfgoedprofessionals’. Andere activiteiten volgden snel, zoals een edit-a-thon en een vitrinetentoonstelling. In dit artikel brengt meemoo-collega Bart Magnus verslag uit.
| Titel | Publiekdomeindag 2019 (Voorkeurstitel) |
| Locatie | |
| Uitgever | |
| Jaar van uitgave | 2019 |
| Rechten | CC-BY-SA |
| Persistent ID |
Studiedag auteursrecht voor erfgoedprofessionals
Het publiek domein is de verzameling van alle creatieve werken waarop geen exclusieve rechten rond intellectueel eigenaarschap vallen. Deze rechten kunnen hetzij verlopen zijn, afgestaan zijn, de auteur kan er expliciet van afzien of ze kunnen niet van toepassing zijn. Publiek Domein Dag BE 2019 is een project van de Koninklijke Bibliotheek van België, meemoo, Constant vzw, Plus-tôt Te laat en Cinema Nova. Samen willen we meer bewustzijn creëren rond het publiek domein en ondersteuning bieden aan erfgoedinstellingen in het vrij beschikbaar maken van hun out-of-copyright digitale collecties.
De studiedag op 21 januari 2019 nodigde zowel sprekers uit de erfgoedsector als (creatieve) hergebruikers uit om te vertellen over hun ervaring in het beschikbaar maken of hergebruiken van digitale collecties. De studiedag was specifiek gericht op mensen actief in de erfgoedsector die hun kennis rond intellectuele eigendomsrechten willen verbeteren en ervaringen willen uitwisselen. De studiedag werd gevolgd door een Wikipedia-schrijfsessie in de Koninklijke Bibliotheek op zaterdag 26 januari 2019 voor erfgoedliefhebbers uit het brede publiek en mensen uit de sector.
Programma
- Sara Lammens, algemeen directeur KBR - Welkom
- Sam Donvil, meemoo - Introductie tot Publiek Domein Dag 2019
- Rony Vissers, meemoo - Basics in auteursrecht, publiek domein, privacy rechten, rechten op het origineel vs. reproducties
- Davy Hanegreefs, CINEMATEK - Auteursrecht voor filmcollecties
- Peter Catrie, KBR - Verweesde werken
- Astrid Fobelets & Olivier Van D'huynslager, Koning Boudewijn Stichting - Workflow en resultaten collectieontsluiting op Wikimedia platformen
- Dieter Suls & Tobias Hendrickx, MoMu - Content en tools delen die aan je instelling ontwikkeld worden
- Loraine Furter - Speaking Volumes, Just for the Record: Het publiek domein vanuit het perspectief van de artiest en onderzoeker
- Eric Schrijver - Auteur van 'Copy this Book: Artist’s Guide to Copyright'
- Dimitar Dimitrov, Free knowledge advocacy group Wikipedia - Copyright reform en wat dit betekent voor erfgoedcollecties
Vitrinetentoonstelling Constant vzw
Op donderdag 24 januari trapte Constant vzw af met een vitrinetentoonstelling die tot 3 maart 2019 te bezoeken was.
In de loop van 1948 kwam er een einde aan het leven van de auteurs Sergej Eisenstein, Marie-Elisabeth Belpaire, Jacques Feyder, Cissy van Marxveldt en aan dat van vele anderen. Zeventig jaar later, in 2019, verviel de auteursrechtelijke bescherming op hun oeuvre. De werken kwamen toen in het publiek domein terecht, en zijn sinds 1 januari 2019 voor iedereen beschikbaar als bron voor hergebruik.
Samen met Nova Cinema en Plus-tôt Te laat vierde Constant vzw op 24 januari die synchrone ondergang en wederopstanding met een blasfemische collage 'Death will not tear us apart', een vitrine vol overlappende projecties, hertekeningen en remixen. Deze macabere editie van Constant_V blies werken nieuw leven in dankzij de vrijheid om de respectievelijke oeuvres te kunnen gebruiken, kopiëren, interpreteren en reproduceren. Later in 2019, in april, volgden er in Cinema Nova en/of de Cinematek nog vertoningen van de films van de Belgische regisseur Jacques Feyder (sinds 2019 in het publiek domein), samen met een tentoonstelling rond creatieve werken gebaseerd op zijn werk.
Edit-a-thon KBR
In het kader van het project Publiekdomeindag organiseerde de Koninklijke Bibliotheek van België (KBR) op 26 januari 2019 een Wikipedia-schrijfsessie of edit-a-thon rond personen wiens werk deel uitmaakt van hun collecties en dat vanaf 2019 niet meer onder auteursrechtelijke bescherming valt. De veertien aanwezigen schreven nieuwe Wikipedia-artikels, breidden bestaande artikels uit of vertaalden ze. Eerst werden zij nog getrakteerd op een rondleiding in het Librarium met hun jaarlijkse tijdelijke tentoonstelling van werk van de nieuwe publiekdomeinauteurs.
Zoals gebruikelijk startte de sessie met een spoedcursus editeren door een ervaren Wikipediaan. Daarna koos men naargelang de interesse een schrijfonderwerp, en kon het schrijven beginnen. Tijdens de sessies konden deelnemers gratis de referentiewerken uit de collectie van de Koninklijke Bibliotheek gebruiken. Verder biedden ook diverse elektronische bronnen, zoals het digitale krantenarchief BelgicaPress, een schat aan informatie. Ervaren Wikipedianen waren aanwezig zijn om de deelnemers te begeleiden.
De KBR had op de projectpagina alvast een schrijfsuggestielijst geplaatst, maar het stond deelnemers uiteraard ook vrij om over andere onderwerpen te schrijven. In totaal werden er alvast drie nieuwe artikels gepubliceerd, wachten er vijf kladversies op publicatie, werden zes artikels uitgebreid en drie artikels vertaald. Zo maakten we de collecties die de KBR voor Publiekdomeindag ontsloot meer zichtbaar!
De bijdragen hadden betrekking op de volgende personen, talen, gebouwen en plaatsen:
- Frans: Andréa Jadoulle (klad)
- Nederlands: Basiliek van San Marco (uitgebreid)
- United Kingdom: Charazani (uitgebreid)
- United Kingdom: Edwin Ganz (klad)
- Frans: Eugène Lemaire (gecorrigeerd)
- Nederlands: Eugène Lemaire (vertaald)
- Nederlands: Frans Nackaerts (klad)
- Frans: Jenny Dalenoord (uitgebreid)
- Frans: Karel Candael (geschreven)
- Nederlands: Louise Danse (uitgebreid)
- Nederlands: Marguerite Rousseau (klad)
- Frans: Maria-Elisabeth Belpaire (geschreven)
- Russisch: Marie-Elisabeth Belpaire (geschreven)
- Frans: Marie Sasse (uitgebreid)
- Nederlands: Museomix (vertaald)
- Nederlands: Quechua (uitgebreid)
- Frans: René Jadot (klad)
- Engels: Michel Polak (vertaald)
Andere onderwerpen waren:
- Jozef Simons
- Maurice Brocas
- Frederic de Smet
- Auguste Danse
- André Fontainas
- Medard Tytgat
- Henriette de Belgique
- Emiel Fleerackers
- Ernest Van der Hallen
- J.H. Rosny-Jeune
Contact
Heb je een vraag? Stel ze aan Bart Magnus, medewerker Expertise bij meemoo.