Handboek rechten klaren:Uitzonderingen op het auteursrecht
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
De wet formuleert een twintigtal uitzonderingen op de economische component van het auteursrecht. Deze uitzonderingen dienen volgens de rechtspraak op een restrictieve manier te worden geïnterpreteerd. Ze hebben als doel een evenwicht te creëren en te behouden tussen enerzijds de belangen van de auteur en anderzijds de behoefte aan informatiespreiding en -garing.
De uitzonderingen zijn:
- het citaat;
- de bloemlezing bestemd voor het onderwijs;
- het informatief citaat;
- op een openbare plaats tentoongestelde werken;
- de reproductie voor privégebruik of de reproductie en mededeling ter illustratie bij onderwijs of voor wetenschappelijk onderzoek;
- de thuiskopie van geluidswerken en audiovisuele werken;
- de karikatuur, parodie of pastiche;
- uitvoeringen tijdens examens ter behaling van een diploma;
- de reproductie voor de bewaring van het culturele en wetenschappelijke patrimonium door voor het publiek toegankelijke bibliotheken, musea, archieven (preserveringsuitzondering);
- de mededeling via gesloten/beveiligde (informatie)netwerken voor educatieve of wetenschappelijke doeleinden;
- de mededeling van werken via speciale terminals voor onderzoek of privé-studie in de gebouwen van voor het publiek toegankelijke bibliotheken, wetenschappelijke- en onderwijsinstellingen, musea of archieven (uitzondering voor intra muros exploitatie);
- tijdelijke opnamen van werken, gemaakt door omroeporganisaties met hun eigen middelen, met inbegrip van de middelen van een persoon die optreedt namens en onder verantwoordelijkheid van de omroeporganisaties, ten behoeve van hun eigen uitzendingen;
- de reproductie en mededeling aan het publiek van werken ten behoeve van mensen met een handicap, die rechtstreeks met deze handicap verband houden en van niet-commerciële aard zijn en voor zover het wegens de betrokken handicap noodzakelijk is, voor zover hierdoor geen afbreuk wordt gedaan aan de normale exploitatie van het werk en geen onredelijke schade wordt berokkend aan de wettige belangen van de auteur;
- de reproductie en de mededeling aan het publiek voor reclamedoeleinden, voor openbare tentoonstellingen of openbare verkopen van artistieke werken, voor zover het noodzakelijk is voor de promotie van die gebeurtenissen, met uitsluiting van enig ander commercieel gebruik (uitzondering voor reclamedoeleinden);
- de reproductie van uitzendingen, door erkende ziekenhuizen, gevangenissen en instellingen voor jeugd- en gehandicaptenzorg, voor zover deze instellingen geen winstoogmerk nastreven en dat deze reproductie is voorbehouden voor het exclusieve gebruik van de daar verblijvende natuurlijke personen.
- de reproductie en de mededeling aan het publiek van werken van beeldende, grafische of bouwkundige kunst, die zijn gemaakt om permanent in openbare plaatsen te worden geplaatst, indien de reproductie of de mededeling gebeurt van het werk zoals het zich aldaar bevindt en wanneer die reproductie of mededeling geen afbreuk doet aan de normale exploitatie van het werk en geen onredelijke schade wordt berokkend aan de wettige belangen van de auteur (panoramavrijheid).