Publicatie:Open Data van A tot Z
Deze handleiding is een verzameling van de beschikbare lesmaterialen die onderdeel waren van de Masterclass 'Open Data van A tot Z', in het kader van Open Cultuur Data.
| Titel | Open Data van A tot Z (Voorkeurstitel) |
| Locatie | |
| Uitgever | |
| Jaar van uitgave | 2016 |
| Rechten | CC-BY-SA |
| Persistent ID |
Deze handleiding is een verzameling van de beschikbare lesmaterialen die onderdeel waren van de Masterclass 'Open Data van A tot Z', in het kader van Open Cultuur Data.
Voorbereidend leesmateriaal
Als voorbereiding op de masterclass werkten we met leesmateriaal dat ontwikkeld werd in het kader van opencultuurdata.nl: hoewel ze dus in de eerste plaats geschreven zijn vanuit een Nederlands perspectief blijven de principes hetzelfde en vormen ze een goede bundeling van de basics.
- Auteursrecht en Open Data in de Culturele sector – Nikki Timmermans & Maarten Zeinstra (Kennisland)
Naast technologische uitdagingen vormt het auteursrecht een van de grootste drempels voor het open beschikbaar stellen van de collectie en aanverwante data. In deze paper wordt ingegaan de diverse auteursrechtelijke aspecten van het auteursrecht. Er wordt een belangrijk onderscheid gemaakt tussen content en metadata, er wordt gesproken over reproducties en de duur van het auteursrecht. Ook worden netelige kwesties over vrijwilligers hier getackeled.
- Creative Commons-licenties en methoden voor het openstellen van culturele data – Nikki Timmermans & Maarten Zeinstra (Kennisland)
Naast het uitzoeken van wie nu eigenlijk rechthebbende is van de gedigitaliseerde collectie en beschrijvende metadata is het voor open cultuur data van belang dat je andere toestemming geeft tot het gebruik van je dataset. In deze paper wordt de werking van Creative Commons-licenties uiteengezet. Door Creative Commons-licenties te gebruiken geeft je iedereen toestemming om het werk onder bepaalde voorwaarden te gebruiken en te verspreiden. Als je eenmaal een licentie gekozen hebt zal je de licentie ook goed moeten communiceren naar de gebruikers van je data. De plaatsing van de licentie in je metadata en andere gereedschappen worden in deze papers ook beschreven. Openbeelden.nl werd door deze paper gebruikt als een best-practice voorbeeld.
- Open Data: Delen, Verbinden, Verrijken – Nikki Timmermans & Maarten Zeinstra (Kennisland)
De derde en laatste paper gaat over het delen, verbinden en verrijken van open data en hoe je als culturele instelling daar het meeste uit kunt halen. De laatste paper rust zwaar op de ervaringen van het Nationaal Archief, het Amsterdam Museum, ab‐c Media, EYE Film Instituut Nederland, het Rijksmuseum en het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. Deze culturele instellingen waren nauw betrokken bij de masterclass in Nederland en hebben allemaal al enige tijd datasets beschikbaar.
Presentaties Masterclass
Tijdens de twee halve masterclass-dagen kregen de deelnemers volgende presentaties te zien: (download als PDF)
- Presentatie inleiding tot auteursrecht – Yannick H’Madoun (CC-BE)
- Presentatie Open Data – Pieter Colpaert (OKFN)
- Presentatie Creative Commons licenties – Yannick H’Madoun (CC-BE)
- Presentatie rechten klaren voor Open Data – Yannick H’Madoun (CC-BE)
- Presentatie datapitches, portretrecht & privacy – Yannick H’Madoun (CC-BE)
- Presentatie Linked Open Data – Pieter Colpaert (OKFN)
- Presentatie voorbeelden van hergebruik / Toepassingen Open Data – Henk Vanstappen (PACKED vzw)
- Presentatie voorbeelden van hergebruik / Vlaamse Agent Authority met Open Data – Joris Janssens (PACKED vzw)
- Presentatie voorbeelden van hergebruik / Youtube playlist – Bram Wiercx (FARO)
Tools
PACKED vzw ontwikkelde een handleiding voor het klaren van rechten voor cultureel erfgoed. Met het ‘klaren van rechten’ bedoelen we het vaststellen
- of er auteursrechten rusten op een bepaald werk en
- hoe (en met wie) deze geklaard kunnen worden om je collecties juridisch veilig te digitaliseren en/of te publiceren op het web.
Naast info over de doorlopen stappen kan je ook enkele kant-en-klare modeldocumenten downloaden. De modelcontracten zijn bruikbaar voor het opstellen van een licentie
- met een rechthebbende van een werk (bv. een kunstenaar)
- met een rechthebbende van een fotografische reproductie van het werk (bv. de reprofotograaf)
- met een kunstenaar voor de exploitatie van een kunstwerk van zijn hand
- voor het sluiten van een overeenkomst met een auteur voor de uitgave van een boek
- overeenkomsten die je best afsluit met de auteur voorafgaand aan het creëren van het werk, bv. met een fotograaf of met een werknemer uit je organisatie.
De handleiding komt ook voort uit de betrokkenheid van PACKED vzw bij de Gebruikersgroep Cultureel Erfgoed en Auteursrecht die in februari 2011 in samenwerking met FARO, VKC en MovE werd opgericht. Een belangrijk doel van deze gebruikersgroep is de expertise van haar leden met betrekking tot auteursrecht te versterken en vormingen aan te bieden. Aanmelden voor deze groep kan door een e-mail te sturen naar Jeroen Walterus (FARO).